Oxfam: groep miljardairs in EU in half jaar 405 miljard rijker

DEN HAAG (ANP) - De groep Europese miljardairs is in de eerste helft van dit jaar groter geworden en ook een stuk rijker. Dat berekende de organisatie voor ontwikkelingssamenwerking Oxfam in een nieuw rapport. In de eerste zes maanden steeg het aantal Europese miljardairs met 39 tot 487. Zij zagen hun gezamenlijke vermogen met 405 miljard euro stijgen tot in totaal 2,3 biljoen euro.

De toegenomen rijkdom van de rijkste inwoners van de Europese Unie is het gevolg van waardestijgingen van bijvoorbeeld aandelen en vastgoed. Veel van de rijkdom vergaarden miljardairs in het landenblok via erfenissen. Maar Oxfam wijst ook naar Europese overheden die de belastingen zodanig hebben ingericht dat ze gunstiger uitpakken voor de superrijken.

Dat komt doordat inkomen uit vermogen, bijvoorbeeld dividend of waardestijgingen van aandelen, vaak relatief laag wordt belast. Juist bij de allerrijksten zijn dit de belangrijkste bronnen van inkomen. Andere groepen moeten het vooral hebben van inkomen uit salaris, wat relatief hoger wordt belast. Hierdoor loopt de belastingdruk bij grote delen van de bevolking weliswaar op naarmate ze meer verdienen, maar volgens Oxfam "is het systeem aan helemaal aan de top kapot", waardoor deze groep rijken profiteert van een lagere belastingdruk.

Groeiende ongelijkheid

Onder andere in Nederland is dat volgens schattingen van wetenschappers het geval bij de rijkste 0,1 procent. Zij betalen effectief 20 procent belasting, terwijl de onderste 90 procent gemiddeld 45 procent afdraagt.

Dit soort belastingregimes draagt volgens Oxfam bij aan groeiende ongelijkheid in de EU. Zo steeg het vermogen van de armste helft van de bevolking tussen 1995 en 2023 met gemiddeld 65 procent, van 4655 euro tot 7686 euro. In dezelfde periode nam het vermogen van de rijkste 1 procent met 134 procent toe: van gemiddeld 2,4 miljoen naar 5,6 miljoen euro.

Oxfam, dat als doel heeft ongelijkheid te bestrijden, pleit voor een zwaardere belasting van de superrijken in de Europese Unie. Lidstaten zouden hun belastingstelsels beter op elkaar moeten afstemmen, zodat landen niet langer concurreren met gunstige tarieven voor de rijksten. Daarnaast bepleit de organisatie de invoering van een Europese vermogensbelasting. Met een tarief van 5 procent zou dat volgens Oxfam jaarlijks zo'n 286,5 miljard euro opleveren.