Planbureau: ook op langere termijn minder files door thuiswerk

Er zullen ook op lange termijn minder files in Nederland zijn. Dat concludeert het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) op basis van data-onderzoek en navraag onder thuiswerkers. Vooral de drukte in de spits zal afnemen omdat er meer mensen blijven thuiswerken, aldus de onderzoekers. Ze adviseren de overheid dan ook om nog eens goed na te denken over geplande miljardeninvesteringen in het wegennet en openbaar vervoer door het veranderde reisgedrag.

Het mobiliteitssysteem is namelijk voor een groot deel gebaseerd op piekbelastingen, terwijl die pieken juist minder extreem worden.

Wel zal het aantal vervoersbewegingen naar verwachting gelijk blijven ten opzichte van voor de coronacrisis. Dat komt omdat mensen wel vaker op pad gaan, bijvoorbeeld om te winkelen of op visite te gaan. Die reisbewegingen compenseren de daling van het aantal kilometers voor woon-werkverkeer. Het grote verschil met de tijd voor corona is echter dat deze 'nieuwe' ritten vooral buiten de spits plaatsvinden en vaak korter zijn dan naar het werk. Verder kunnen werknemers door de thuiswerkoptie makkelijker zelf bepalen wanneer ze naar hun werk afreizen, en daarmee de spits mijden.

Het effect van thuiswerken op de woningmarkt lijkt vooralsnog beperkt, aldus het PBL. Ze zien geen direct aantoonbare relatie met het toegenomen thuiswerken. Wel constateren ze dat zich momenteel minder mensen in de Randstad of andere steden vestigen en het verschil tussen de huizenprijzen in de Randstad en de rest van Nederland kleiner aan het worden is.

Ondernemers- en werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland bestrijden in een reactie het beeld dat het PBL schetst. De organisaties zeggen dat het PBL verzuimt zowel de economische groei als de bevolkingsgroei mee te nemen, waardoor er "aanzienlijk meer" verkeer zal ontstaan en investeringen in nieuwe infrastructuur en onderhoud "prangender dan ooit" zijn. Ook is het beïnvloeden van menselijk gedrag zodat de spits structureel wordt gemeden "ongelofelijk moeilijk".

Ook samenwerkingsverband Mobiliteitsalliantie waarschuwt dat het pauzeren van infraprojecten onverstandig is. In de alliantie zitten onder meer de ANWB, Bouwend Nederland, de Fietsersbond, Schiphol en brancheorganisatie Transport & Logistiek Nederland. De organisaties wijzen net zoals de werkgevers op de groei van de economie en de bevolking. De alliantie wil dat er ook naar andere oplossingen wordt gekeken, zoals spreiding en flexibeler reispatronen. Afspraken hierover moeten in een regeerakkoord worden opgenomen, vindt het verbond.