Rapport: mkb is coronacrisis voorlopig 'veerkrachtig' doorgekomen

Het Nederlandse midden- en kleinbedrijf (mkb) is de coronacrisis voorlopig grotendeels "veerkrachtig" doorgekomen, stelt het Nederlands Comité voor Ondernemerschap na onderzoek. Dat komt deels door de steunmaatregelen van de overheid, maar de gevolgen van de crisis verschillen per bedrijf en sector. Mkb-bedrijven moeten volgens het jaarrapport "gericht" investeren in de lange termijn, vooral in verduurzaming en digitalisering.

Het comité is een door het ministerie van Economische Zaken en Klimaat ondersteund initiatief om duurzame groei van het mkb te bevorderen. Bedrijven die "tijdig meebewegen" voorkomen "hoge kosten op het moment dat overheden genoodzaakt zijn dwingende maatregelen te treffen", aldus het comité na onderzoek, gebaseerd op cijfers van het CBS. Bedrijven kunnen bijvoorbeeld investeren in nieuwe 'groene' markten, met de nadruk op inspelen op technologische ontwikkelingen en nieuwe verdienmodellen. Digitalisering is ook belangrijk, zoals het aanbieden van producten via e-commerce of een online platform. De voorlopers hierin zijn minder hard geraakt door de coronacrisis en sterker uit de crisis gekomen.

Ook kan het mkb profiteren van innovaties en internationalisering. Van de bedrijven die internationaal opereerden is de omzet gedurende de coronacrisis gestegen ten opzichte van bedrijven die dat niet deden, signaleert het rapport. Internationalisering kan ook de productiviteit vergroten. Ook zijn er regionale verschillen in innovatie en investeringen in onderzoek en ontwikkeling.

Groei van een bedrijf is volgens het rapport geen doel op zich. Dat moet zich in zowel banen als productiviteit uiten, wat het comité "gezonde groei" noemt. Als bedrijven meer samenwerken met klanten (zogenoemde co-creatie), kan dat extra banen, productiviteit en winst opleveren, becijferde de Rotterdam School of Management de potentiële economische groei van het mkb in het rapport. Ook ondersteuning door de overheid is een belangrijke aanjager van gezonde groei.

Mkb'ers moeten daarnaast betere toegang tot financiering krijgen, vindt het comité. Behalve leningen van banken moeten ook andere vormen van financiering mogelijk zijn. Dit is belangrijk voor zowel de ondernemer als "de economische dynamiek en het hele ecosysteem van bedrijven", stelt het rapport. Daarvoor zou een fonds opgetuigd moeten worden, meldde het comité eerder al.

Ook is er meer spanning op de arbeidsmarkt in het mkb, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Ondernemers verwachten in 2022 meer personeel aan te nemen. Tegelijkertijd is het vinden van personeel lastig voor steeds meer ondernemers. Aan het begin van het vierde kwartaal was het percentage ondernemers voor wie personeelstekort een probleem is hoger dan ooit gemeten, aldus het statistiekbureau. Ook het aantal openstaande vacatures bereikte eind tweede kwartaal een recordniveau van 187.000.