Rechtbank: asielzoeker mag langer dan 24 weken per jaar werken

Een asielzoeker in bezit van een werkvergunning mag langer dan de maximaal toegestane 24 weken per jaar werken in Nederland. Zo luidt het oordeel van de rechtbank in Arnhem, in een bodemprocedure die werd aangespannen tegen uitkeringsinstantie UWV. Het UWV wees eerder nog een aanvraag voor een nieuwe werkvergunning af, omdat de 24 weken daarmee zouden worden overschreden. Maar dat is volgens de rechter in strijd met Europees recht.

De rechtszaak had betrekking op een Nederlandse werkgever en een uit Nigeria afkomstige asielzoeker die graag met elkaar verder wilden na het verstrijken van het dienstverband. Maar omdat de medewerker al 24 weken voor zijn werkgever had gewerkt, kreeg hij geen nieuwe werkvergunning. Hij wachtte daarom 28 weken alvorens opnieuw een aanvraag te doen. Het UWV keurde die aanvraag goed, maar na 24 weken werd hem opnieuw de toegang tot de arbeidsmarkt ontzegd.

Dat had het UWV volgens de rechter niet mogen doen, omdat daarmee de toegang tot de arbeidsmarkt "onnodig wordt beperkt". Daarmee is het handelen van het UWV in strijd met de Europese opvangrichtlijn. Die stelt dat lidstaten van de Europese Unie ervoor moeten zorgen dat asielzoekers 'daadwerkelijk toegang' tot de arbeidsmarkt hebben, uiterlijk negen maanden nadat zij een asielverzoek hebben gedaan. De rechter is van oordeel dat deze daadwerkelijke toegang kan worden uitgelegd als 'effectieve toegang'. En juist daarin werd de asielzoeker door het UWV beperkt.

Het UWV meende dat meer werken een signaal kan afgeven dat "permanent verblijf in Nederland mogelijk is". Maar daar gaat de rechtbank niet in mee. "Wanneer de asielzoeker tijdens de asielprocedure werkzaamheden verricht, zal dit de integratie in Nederland bevorderen", aldus de rechter.

Ook het argument dat terugkeer naar het land van herkomst moeilijker is wanneer de medewerker zijn arbeidsrelatie met de werkgever verder ontwikkelt, hield geen stand. Zo is een van de voorwaarden voor een werkvergunning dat de werknemer rechtmatig in Nederland verblijft. Als een asielaanvraag wordt afgewezen, is daar niet langer sprake van. De rechter vindt dan ook dat er geen sprake is van een belemmering als het gaat om terugkeren naar het land van herkomst.

Minister Karien van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) kan nog niet inhoudelijk reageren. Vorige week bleek uit onderzoek dat zij had laten uitvoeren, dat het veel voordelen oplevert als asielzoekers een langere periode mogen werken. Maar binnen de coalitie wordt hier verschillend over gedacht. VVD en CDA zijn terughoudend, maar D66 komt binnenkort juist met een voorstel om asielzoekers toe te staan langer dan 24 weken per jaar te werken.