Olie- en gasconcern Shell en partner ExxonMobil zijn begonnen met het verkoopproces voor de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM), onder andere exploitant van het gasveld in Groningen. De verwachting is dat de verkoop tot wel 1 miljard euro kan opleveren. Persbureau Reuters meldde de ophanden zijnde transactie op basis van geheime documenten.
Shell en ExxonMobil zijn beide voor 50 procent eigenaar van de NAM. Shell had vorig jaar al aangekondigd dat het onderdelen van de NAM in aparte bv's zet vooruitlopend op een verkoop. De ontwikkeling nu zou niets te maken hebben met de gekte op de energiemarkt, maar onderdeel zijn van lopend beleid, aldus ingewijden.
De NAM wint al sinds 1963 aardgas in Groningen. In de beginjaren werd geprobeerd om zo veel mogelijk gas uit de grond te halen. Na de oliecrisis in de jaren 70 is besloten duurzamer met de gasvoorraad om te gaan om zo lang mogelijk gebruik te kunnen maken van het Groningse gas. Aan het begin van deze eeuw nam de winning uit het Groninger gasveld weer toe, maar groeide ook de kritiek vanwege de aardbevingen in Noord-Nederland.
Vanwege de aardbevingen wil de regering de gaswinning daar zo snel mogelijk afbouwen naar nul. Door de gascrisis en oorlog in Oekraïne heeft het kabinet het openhouden van het gasveld nooit helemaal uitgesloten, maar altijd benadrukt dat dit een allerlaatste redmiddel is.
Shell, ExxonMobil en de NAM weigerden vooralsnog commentaar. Wel verwijst Shell naar een eerdere verklaring over de toekomst van de NAM van vorig jaar. Door de sluiting van het veld in Groningen past de NAM zijn organisatiestructuur aan, werd toen gezegd. Het Groningenveld en de ondergrondse opslagen in Norg en Grijpskerk worden daarbij gescheiden van de andere olie- en gasactiviteiten elders in het land, ook wel de kleine velden genoemd. Op termijn wordt voor deze kleine velden een nieuwe eigenaar gezocht. De NAM blijft verantwoordelijk voor de sluiting van het Groningenveld en de "afwikkeling van de aardbevingenproblematiek" in die provincie, met daarbij de steun van Shell. De gasopslagen zijn de komende jaren nog nodig voor de gaslevering in Nederland.
Voor de mogelijke verkoop van onderdelen zijn vier aparte bv's opgericht. De eerste daarvan bezit de offshorevelden en infrastructuur, inclusief de gasbehandelingsinstallatie in Den Helder. De tweede is gevuld met de gas- en olievelden en infrastructuur in Noord- en Zuid-Holland. De derde bv zal de gasvelden en infrastructuur in Friesland bezitten, inclusief de Waddenzee. Als laatste worden olieveld Schoonebeek en de omliggende gasvelden en infrastructuur in Oost-Nederland apart gezet.
Milieudefensie zegt dat de verkoop van de NAM niet betekent dat de gas- en oliemaatschappijen niet meer verantwoordelijk zijn "om hun troep op te ruimen". "Wie de nieuwe eigenaar ook wordt: in Nederland en daarbuiten is geen ruimte voor nieuwe gas- en olievelden", zegt Peer de Rijk van de milieuorganisatie. "We verwachten daarnaast dat Shell en ExxonMobil verantwoordelijkheid blijven nemen voor de aangerichte schade en vervuiling in Groningen."