Meer dan honderd organisaties geven hun personeel vrijdag vrij vanwege de herdenking en viering van de afschaffing van de slavernij. Dat melden radiozender FunX, stichting Nederland Wordt Beter en initiatief The Black Archives. Zij begonnen vorig jaar een petitie om van 1 juli, ook bekend als Keti Koti, een nationale vrije dag te maken.
Eerder sloten onder meer cosmeticaketen Lush en chocolademerk Tony's Chocolonely zich aan en ook mediabedrijf Vice Benelux en modewinkel- en merk Patta geven hun personeel op 1 juli vrij. Bij Patta wordt Keti Koti als heel belangrijke dag ervaren, mede door de Surinaamse roots van de oprichters.
"Onze winkel in Amsterdam is die dag dicht en ons hoofdkantoor ook. Deze dag wordt niet van vakantiedagen afgetrokken. Wij komen echt van een Surinaamse 'heritage', wat betekent dat we dit met zijn allen vieren. Maar iedereen mag zelf weten of ze erbij zijn bij de herdenking", zegt een PR-medewerker van Patta, dat zo'n zeventig werknemers heeft.
ABN AMRO, dat onlangs excuses aanbood om de betrokkenheid bij slavernij van zijn voorlopers, gaat niet zover dat 1 juli een vaste vrije dag wordt. Wel begon de bank een proef waarbij werknemers vrije dagen zoals Kerstmis, Pasen of Hemelvaart kunnen inruilen voor andere dagen. Dat kan bijvoorbeeld gaan om het einde van de vastenmaand Ramadan maar ook om Keti Koti, legt een woordvoerder uit. Bij voedings- en wasmiddelenconcern Unilever zijn werknemers ook vrij te kiezen welke dag in het jaar voor hen belangrijk is om vrij te krijgen, meldt een zegsvrouw.
Het is een aanpak die werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland liever zien dan een extra nationale feestdag op de kalender. "Er zijn al veel mogelijkheden bij bedrijven voor verlof naar keuze. En indien gewenst kunnen cao-partijen er al afspraken over maken", reageren de ondernemersclubs. Zij vinden ook dat er al veel vrije dagen per jaar zijn in Nederland.
FNV is het daar mee oneens. De grootste vakbond van Nederland wijst erop dat nergens in West-Europa zo weinig landelijk vrije dagen zijn als hier en vindt de afschaffing van slavernij in Suriname en het Caribisch deel van het Koninkrijk belangrijk genoeg er nationaal bij stil te staan. Hetzelfde geldt wat de bond betreft voor 5 mei.
Bij Patta geven ze nog een argument om van 1 juli een nationale vrije dag te maken. "Het is belangrijk de afschaffing van slavernij te vieren om het verleden, maar ook omdat slavernij nog altijd impact heeft. Het gaat erom dat we samen kijken naar het verleden en hoe je dit kunt veranderen."