Russische tankers schakelen locatiegegevens uit vanwege sancties

Russische tankers die olieproducten en -chemicaliën vervoeren, zetten steeds vaker hun locatiegegevens uit. Volgens experts zou dat kunnen wijzen op een poging om de sancties vanwege de oorlog in Oekraïne te omzeilen, bijvoorbeeld door ongezien ladingen over te hevelen van Russische schepen naar schepen die niet zijn gesanctioneerd.

In de week tot en met 25 maart waren er zeker 33 voorvallen van schepen die de apparatuur om locaties door te geven hadden uitgeschakeld, meldt het Israëlische maritiem adviesbureau Windward, dat zich daarbij baseert op satellietbeelden en kunstmatige intelligentie. Dat is ruim het dubbele van het wekelijks gemiddelde van veertien in het afgelopen jaar.

Deze zogeheten 'dark activities' vonden voornamelijk plaats in of rond de exclusieve economische zone van Rusland, aldus Windward. Onder de schepen die hun locatiegegevens uitschakelden bevonden zich schepen die verbonden zijn aan grote ondernemingen en internationale scheepvaartmaatschappijen, maar ook kleine bedrijven, aldus Windward.

De commerciële scheepvaart is volgens de internationale maritieme wetgeving verplicht om een automatisch identificatiesysteem (AIS) aan te hebben staan als een schip op zee is. Het uitschakelen of manipuleren van het identificatiesysteem wordt door het Amerikaanse ministerie van Financiën gezien als de belangrijkste manier om sancties te omzeilen.

Sinds de invasie in Oekraïne eind februari hebben de Europese Unie, de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en andere bondgenoten de sancties tegen het Kremlin opgevoerd. De Amerikaanse president Joe Biden vaardigde op 8 maart een decreet uit om de invoer van Russische olie en gas te verbieden. Op dezelfde dag zei het Verenigd Koninkrijk dat het de invoer van olie tegen het einde van het jaar geleidelijk zal stopzetten. Beide landen hebben samen met Canada Russische schepen de toegang tot hun havens ontzegd.