Uitkeringsinstantie UWV: van sprint naar marathon door corona

Uitkeringsinstantie UWV heeft in 2020 een ongekend jaar achter de rug als gevolg van de coronacrisis en de enorme extra drukte die de pandemie opleverde, met name rond de steunaanvragen onder de tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW). "Wat begon als een sprint is inmiddels een marathon geworden", zegt bestuursvoorzitter Maarten Camps in het jaarverslag van het UWV.

"2020 was een jaar zoals we bij het UWV nog nooit hebben meegemaakt. Ik ben ongelooflijk trots op onze medewerkers. Dankzij hen zijn we er in deze coronacrisis in geslaagd om belangrijke steunmaatregelen uit te voeren en tegelijkertijd de normale dienstverlening zo goed mogelijk door te laten gaan", schrijft Camps.

Het UWV keerde onder de NOW in 2020 in drie tijdvakken een bedrag van 15 miljard euro aan voorschotten uit aan werkgevers, waardoor salarissen konden worden doorbetaald en banen behouden bleven. Inmiddels is de instantie alweer aan de vijfde aanvraagperiode onder de NOW-regeling toe. Naast de NOW voerde het UWV ook een andere steunmaatregel uit, de Tijdelijke Overbruggingsregeling voor Flexibele Arbeidskrachten (TOFA).

De coronacrisis leidde desondanks wel tot een toename van het aantal uitkeringsaanvragen, zeker in de beginfase. Het UWV handelde vorig jaar 56 procent meer WW-aanvragen af, namelijk 633.600. Om die aanvragen aan te kunnen werden zeshonderd extra uitkeringsdeskundigen aangenomen. "Zij hebben enorm hard doorgewerkt, ook in de avonden en weekenden om te zorgen dat we de WW-uitkeringen tijdig konden uitbetalen."

Ondanks de crisis vonden vorig jaar veel mensen vanuit de WW weer werk, 190.800 tegenover 171.700 in 2019. "Een mooi resultaat. We begeleiden mensen graag weer naar werk, maar het zou nog mooier zijn als we kunnen voorkomen dat ze zonder baan komen te zitten", aldus Camps. Het UWV is daarom bezig 35 regionale mobiliteitsteams op te zetten, samen met gemeenten en sociale partners. Deze teams, waarvan de eerste drie in december begonnen, bieden dienstverlening aan mensen die als gevolg van de crisis ontslagen dreigen te worden, in onzekerheid verkeren en ondersteuning kunnen gebruiken.

Tenslotte wijst Camps op het onderzoek door de Tijdelijke commissie Uitvoeringsorganisaties (TCU). Die Kamercommissie wilde "de menselijke maat" bij uitvoerende organisaties zoals de Belastingdienst en het UWV in kaart brengen. Er werd onder meer geconcludeerd dat die organisaties jarenlang verwaarloosd zijn door het kabinet en parlement en dat mensen geregeld klem komen te zitten door problemen bij uitvoering van de regels.

"De spanning tussen de letter en de bedoeling van wetten stelt ons regelmatig voor dilemma’s. Daarom is het zo belangrijk dat het nieuwe kabinet en de nieuwe Tweede Kamer echt werk maken van de conclusies van de TCU. Waar uitvoeringsorganisaties als het UWV behoefte aan hebben is echt gehoord te worden door de politiek, minder complexe wet- en regelgeving, meer ruimte voor maatwerk en een solide basis, ook financieel, om ons werk te kunnen doen", stelt Camps.