UWV spoorde uitkeringsfraude onrechtmatig op

Uitkeringsinstantie UWV heeft op ongeoorloofde wijze gegevens verzameld van mensen met een WW-uitkering om er achter te komen of ze illegaal in het buitenland zaten. De Autoriteit Persoonsgegevens wil opheldering van het UWV, meldt de NOS.

"We hebben op een bepaalde manier IP-adressen verworven en verwerkt", bevestigde een woordvoerder de berichtgeving van de NOS. "Wettelijk mag dit niet. Toen we daar achter kwamen hebben we hier juridisch advies over ingewonnen en zijn we hiermee gestopt", aldus de zegsman. De reden voor de ongeoorloofde werkwijze was een grootschalige fraude met WW-uitkeringen in 2019.

"Het UWV heeft een handhavende en toezichthoudende taak om te controleren of rechten en plichten nagekomen worden. Als je een WW-uitkering krijgt moet je in Nederland aanwezig zijn, je moet beschikbaar zijn voor de Nederlandse arbeidsmarkt", stelt de woordvoerder.

Volgens hem is het gestopte systeem negen maanden actief geweest. Het UWV zegt meerdere systemen te hebben om fraudeurs op te sporen. "We hebben verschillende manieren om misbruik met uitkeringen te controleren. We hebben één daarvan nu stopgezet."

De 'risicoscan verblijf buiten Nederland' voldeed niet aan de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) en de Telecommunicatiewet. Het UWV plaatste ook illegaal cookies bij bezoekers om die zo te volgen, meldde het ministerie van Sociale Zaken vorige maand aan de Tweede Kamer.

Het systeem is in februari stilgelegd. Het UWV werkt intussen aan een "aangepaste werkwijze" voor de risicoscan waarmee die wel zou voldoen aan de wetgeving. "Om een aangepaste werkwijze in te kunnen voeren is meer onderzoek nodig. Het streven is dat de risicoscan begin 2024 weer operationeel is", aldus het ministerie.

Tweede Kamerlid Stephan van Baarle (DENK) heeft de minister van Sociale Zaken om opheldering gevraagd. Hij noemt de werkwijze van het UWV "onacceptabel". D66'er Hind Dekker-Abdulaziz vraagt zich af of er helemaal niks is geleerd van het toeslagenschandaal. "Deze datahonger moet stoppen!", twittert ze. SP'er Nicole Temmink ziet ook een triest patroon in het gebeuren. "Mensen online zomaar volgen, zonder aanleiding, is een grove privacyschending. Zo gaat een wantrouwende overheid te werk."