Veel onveilige mondkapjes, gels en uv-lampen uit de markt gehaald

Onvoldoende beschermende mondkapjes, levensgevaarlijke desinfecterende middelen en uv-sterilisators die huidirritatie veroorzaakten maakten in 2020 deel uit van consumentenproducten waarover de autoriteiten in de EU alarm sloegen. Van de 5377 gevaarlijke niet-eetbare producten die uit de markt werden gehaald was 9 procent aan het coronavirus gerelateerd.

Dat schrijft de Europese Commissie in haar jaarverslag 2020 over Safety Gate, het Europese systeem waarmee autoriteiten snel waarschuwingen over gevaarlijke producten kunnen uitwisselen. Het aantal meldingen en de maatregelen die daarop worden getroffen stijgen jaarlijks, zegt het dagelijks EU-bestuur. In 2019 werden 4477 gevaarlijke non-foodproducten uit de winkels verwijderd.

Vorig jaar trokken de autoriteiten van de 31 aan Safety Gate deelnemende landen (de 27 EU-lidstaten plus Noorwegen, IJsland, Liechtenstein en het Verenigd Koninkrijk) aan de bel over 161 ondeugdelijke mondmaskers en 3 ‘beschermende’ overalls. Over desinfecterende handgels werd 13 keer gewaarschuwd en 18 keer over uv-lampen die zogenaamd steriliserend werkten. In sommige ontsmettingsmiddelen werd methanol aangetroffen, dat bij inslikken tot blindheid of zelfs de dood kan leiden.

"Het systeem blijkt crisis-proof in deze coronapandemie", zegt EU-commissaris Didier Reynders (Justitie). "Het heeft geholpen om consumenten te beschermen tegen onveilige mondmaskers en giftige ontsmettingsmiddelen, die vervolgens uit de markt zijn gehaald."

Andere consumentenproducten waarover werd gealarmeerd, betroffen vooral speelgoed (27 procent), motorrijtuigen (21 procent) en elektrische apparaten (10 procent). De gevaarlijke spullen kunnen bijvoorbeeld leiden tot persoonlijk letsel, verstikking, vergiftiging of brand. De producten waar Nederland over aan de bel trok, betroffen vooral speelgoed (72 procent), kinderverzorgingsproducten (15 procent) en elektrische apparatuur (6 procent).

Volgens de Europese Consumentenorganisatie BEUC toont het jaarverslag aan dat de nationale autoriteiten altijd op hun hoede moeten blijven. "Tegelijkertijd zijn de cijfers waarschijnlijk te laag omdat veel producten door het vangnet glippen", zegt directeur Monique Goyens. "Dat komt omdat de veiligheidswet van de EU uit 2001 stamt en niet is gemaakt voor een tijdperk waarin mensen online shoppen en een verscheidenheid aan slimme producten kunnen kopen." Brussel komt later dit jaar met een voorstel om de wet te moderniseren.