Bij Nederlandse bloemen- en plantenexporteurs is veel onzekerheid over de gevolgen van de fysieke inspecties die vanaf dinsdag worden uitgevoerd bij binnenkomst in het Verenigd Koninkrijk. Zo is er in de havens onvoldoende capaciteit om de controles uit te voeren en leiden de inspecties tot flink meer kosten, zegt Matthijs Mesken, directeur van de Vereniging van Groothandelaren in Bloemkwekerijproducten (VGB). Hij pleit dan ook voor een nieuwe handelsovereenkomst.
De controles, die het risico op ziekten en plagen moeten tegengaan, komen er als gevolg van de Brexit. Sinds eind januari hadden de betreffende dierlijke en plantaardige producten al een certificaat nodig. Dat wordt nu uitgebreid met een fysieke controle. Het gaat om vijf soorten snijbloemen, waaronder chrysanten, anjers en gipskruid. Deze zitten volgens Mesken in 80 procent van de geëxporteerde boeketten. Verder gaat het om gekoeld en ingevroren vlees en vis en zuivelproducten. Planten, die een hoger risico meebrengen dan bloemen, worden eveneens vanaf dinsdag in de havens gecontroleerd. Tot nu toe gebeurde dat pas op de plaats van bestemming.
Mesken verwacht dat de inspecties tot problemen zullen leiden, zoals opstoppingen, bederf van producten, extra kosten en te laat leveren aan klanten. "Soms komen er wel 150 vrachtwagens met bloemen en planten tegelijk aan. Hiervan wordt 100 procent van de planten en naar verwachting 3 tot 10 procent van de bloemen gecontroleerd. De vraag is, welke halen ze eruit? En wat als de gekoelde vrachtwagens buiten in de zon moeten wachten? Wat voor gevolgen heeft dat voor de kwaliteit?"
De Britse autoriteiten hebben volgens de directeur gezegd dat bij opstoppingen vrachtwagens met bloemen ongezien mogen doorrijden. "Maar dan krijg je willekeur", zegt Mesken, die zich ook afvraagt hoe het zit met wacht- en werktijden van chauffeurs. "Zij zitten ook met de handen in het haar."
Volgens de directeur kost een controle rond de 500 tot 1000 euro. "Dat kan zomaar zo'n 3 procent zijn van de waarde." Mesken wijst erop dat exporteurs vaak lang geleden afspraken hebben gemaakt met hun klanten en de prijs niet zomaar kunnen aanpassen. Bovendien is in Nederland ook al een inspectie geweest voordat de bloemen en planten naar hun plaats van bestemming gaan, aldus Mesken.
Hij wil dat er uiteindelijk weer een handelsovereenkomst komt, zoals die er voor de Brexit was. "Het is veertig jaar goed gegaan zonder inspecties, laten we afspraken maken zodat dat in de toekomst ook weer mogelijk is."