Von der Leyen wil China aanspreken op monopolies grondstoffen

Chinese marktmonopolies op ruwe grondstoffen verstoren niet alleen de economische maar ook de politieke situatie in Europa. Dat heeft Europese Commissie-voorzitter Ursula von der Leyen vandaag gezegd in een toespraak in Berlijn. Op dergelijke monopolies moet de EU stevig reageren, aldus Von der Leyen.

Ze noemde in de toespraak de stof lithium als voorbeeld. Volgens de Europese Commissie bezit China 98 procent van de wereldmarkt in lithium. Als China uitvoerbeperkingen oplegt voor een dergelijke stof kunnen in Europa "geen halfgeleiders en zonnepanelen worden geproduceerd". Daarmee worden Europese "sleutelambities" als een digitale en ecologische toekomst geraakt.

Na jaren van redelijke verstandhouding tussen de Europese Unie en China is deze relatie de laatste jaren onder druk komen te staan. Dit komt volgens Von der Leyen omdat China "de fase van 'hervormen en opening' achter zich heeft gelaten" en een fase is ingegaan om op het wereldtoneel voor zichzelf "zekerheid en controle" te hebben.

De EU is al bezig het antwoord te formuleren. Eerder deze week bereikten het Europees Parlement en de 27 EU-landen overeenstemming over wetgeving over het winnen en verwerken van ruwe delfstoffen voor bijvoorbeeld het maken van halfgeleiders of telefoons. De EU maakt geld vrij om via strategische samenwerkingen mineralen te verkrijgen uit landen als Australië, Chili, Kenia en Namibië, met respect voor klimaat en mensenrechten ter plaatse. Verder wordt er een spreiding van de herkomstlanden voorgesteld om te voorkomen dat de EU afhankelijk wordt van een enkel land. Onderdeel van deze zogenoemde Raw Materials Act is ook een zorgvuldiger hergebruik van materialen die al in Europa zijn. Dat vermindert de noodzaak om delfstoffen elders te halen.

Op 7 en 8 december is er in Beijing een topontmoeting tussen Europese en Chinese leiders. Dan zal het thema van de delfstoffen ter sprake komen, evenals andere strategische thema's.

In Berlijn herhaalde Von der Leyen woensdag dat de toekomstige relatie met China moet verbeteren, maar dat de EU ook sterk voor eigen waarden en doelen moet staan. "We moeten duidelijk maken dat de manier waarop China zichzelf positioneert in Ruslands oorlog beslissend is voor onze wederzijdse samenwerking in de komende jaren."