VPN: ben je veiliger online met een versleutelde verbinding?

Onlangs bleek uit onderzoek dat we ons weinig zorgen maken over onze digitale veiligheid. Dat is niet geheel terecht, gezien de grote stijging van cybercrime. Ook zijn we inmiddels behoorlijk afhankelijk van de online wereld. We kunnen het ons dus niet helemaal permitteren om slordig om te gaan met onze gegevens. Als we de aanbieders moeten geloven, is dat probleem in één handomdraai opgelost met VPN – een Virtual Private Network. Maar hoe werkt dat dan?

Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat geeft jaarlijks opdracht om onderzoek te doen naar het bewustzijn van Nederlanders rondom cybersecurity. Dit jaar kwam daar het rapport ‘Veilig Online 2020’

uitrollen. Nederlanders vinden dat ze goed op de hoogte zijn van hun veiligheid. We schatten de online risico’s die we lopen dan ook laag in, namelijk op 10 procent. We voelen vaak ook niet de behoefte iets te verbeteren.

Maar het afgelopen jaar steeg het aantal aangiftes van cybercrime met 66 procent. Bovendien krijgt één op de vijf bedrijven jaarlijks te maken met een cyberaanval. Wellicht heeft het ermee te maken dat we vaak niet echt begrijpen wat er achter het scherm van onze laptop gebeurt, maar het zou dus niet onverstandig zijn om iets vaker goede antivirussoftware te gebruiken. Of back-ups te maken en updates uit te voeren.

En dus misschien iets met een VPN-verbinding te doen. Om maar bij het begin te beginnen: er zijn ontzettend veel VPN-aanbieders te vinden, maar de ene is de andere niet. Geen slecht idee dus, om de digitale nerd in jezelf te omarmen en online andere nerds op te zoeken die wel weten bij wie je moet zijn voor wat. Die echt snappen hoe VPN werkt.

Maar in grote lijnen werkt het zo: een VPN-aanbieder gaat als het ware tussen jou en de online wereld instaan. Je legt een versleutelde ‘tunnel’ aan naar die aanbieder, en vervolgens gaat al je internetverkeer vanaf dat punt verder. Je aanbieder geeft je een ander IP-adres dat regelmatig wisselt. Je kan bijvoorbeeld ook kiezen voor een IP-adres uit een ander land, waardoor het lijkt alsof je daar bent. Je online activiteiten zijn zo lastiger naar jou te herleiden.

VPN is fijn als je via een publiek wifi-netwerk werkt, want daar kan de netwerkbeheerder of een hacker je gegevens onderscheppen als je verbinding niet versleuteld is. Internetproviders en adverteerders kunnen je bovendien ook minder goed volgen. Door met een buitenlands adres te internetten kan je bovendien censurerende maatregelen in China of Turkije omzeilen. En ook is het geen onverdeeld genoegen als je ineens bij het enorme Amerikaanse Netflix-aanbod kan.

Belangrijk is wel dat je weet dat VPN niet alles voor je kan doen. Als je ergens inlogt heb je natuurlijk onthuld wie er achter het anonieme IP-adres zit. VPN helpt ook niet tegen tracking cookies, of technieken zoals canvas fingerprinting. Los van de anonimiteit: je blijft kwetsbaar voor malware, fraude en hackpogingen. VPN is leuk, maar verwachten dat het alles voor je regelt, is een beetje alsof je verwacht dat je stofzuiger de afwas kan doen. Dat kan niet anders dan een teleurstelling worden.