Wanneer is de eerste aansteker uitgevonden?

De aansteker is een van die alledaagse voorwerpen die je waarschijnlijk zonder nadenken gebruikt. Of je nu een kaars aansteekt, een barbecue aanwakkert of een kampvuur start, de aansteker maakt het allemaal een stuk eenvoudiger. Maar heb je je ooit afgevraagd wanneer de eerste aansteker werd uitgevonden? De geschiedenis van dit handige apparaat gaat verder terug dan je misschien denkt. In dit artikel duiken we in de oorsprong van de aansteker en hoe deze zich door de jaren heen heeft ontwikkeld.

1. De eerste vorm van een aansteker

Hoewel de meeste mensen een aansteker associëren met een klein, draagbaar apparaat met een vlam, begon de geschiedenis van de aansteker op een andere manier. De allereerste versie van een aansteker werd in 1823 uitgevonden door de Duitse chemicus Johann Wolfgang Döbereiner. Dit apparaat stond bekend als de Döbereiner-lamp en werkte op een totaal andere manier dan moderne aanstekers.

De Döbereiner-lamp gebruikte een chemische reactie tussen zink en zwavelzuur om waterstofgas te produceren. Dit gas werd vervolgens ontstoken door een platina-katalysator, waardoor een vlam ontstond. Hoewel dit een revolutionaire uitvinding was, had de lamp enkele grote nadelen:

• Het apparaat was groot en onhandig, niet geschikt om in je zak te steken.
• De chemische reactie kon gevaarlijk zijn bij verkeerd gebruik.
• De vlam kon niet makkelijk gecontroleerd worden.

Toch was dit de eerste stap in de richting van de draagbare aanstekers zoals we die vandaag kennen.

2. Van de Döbereiner-lamp naar moderne aanstekers

Na de uitvinding van de Döbereiner-lamp duurde het bijna een eeuw voordat er een echte, draagbare aansteker werd ontwikkeld. Gedurende de 19e en vroege 20e eeuw kwamen er verschillende innovaties die leidden tot de moderne aansteker.

Een belangrijke stap was de uitvinding van ferrocerium, een vonkengevend materiaal, door de Oostenrijkse wetenschapper Carl Auer von Welsbach in 1903. Ferrocerium, beter bekend als vuursteen, produceert een sterke vonk wanneer het tegen metaal wordt geschraapt. Dit principe wordt nog steeds gebruikt in de meeste hedendaagse aanstekers.

3. De eerste echte draagbare aansteker

In de jaren 1920 en 1930 kwamen er steeds meer draagbare aanstekers op de markt. Twee belangrijke ontwikkelingen speelden hierbij een rol:

• Benzine-aanstekers: Deze gebruikten een lont en een reservoir gevuld met benzine om een constante vlam te genereren.
• Draagbare metalen behuizingen: Hierdoor werden aanstekers duurzamer en beter bestand tegen wind en regen.

Het bedrijf Ronson bracht in 1926 de eerste automatische aansteker op de markt: de Ronson Banjo. Dit was een grote verbetering omdat je met één hand een vlam kon ontsteken.

4. De opkomst van de Zippo-aansteker

Een van de meest iconische aanstekers aller tijden, de Zippo, werd in 1933 uitgevonden door George G. Blaisdell. De Zippo-aansteker maakte gebruik van een windbestendig ontwerp, een vuursteenmechanisme en een benzinereservoir, wat hem zeer betrouwbaar maakte. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de Zippo enorm populair onder Amerikaanse soldaten, wat bijdroeg aan de bekendheid van het merk.

5. De revolutie van de gasaansteker

Hoewel benzine-aanstekers zoals de Zippo populair bleven, was er behoefte aan een schonere en efficiëntere brandstof. In 1947 werd de butaangasaansteker geïntroduceerd door Henri Pingeot, de oprichter van het Franse merk Flaminaire.

Butaangas had verschillende voordelen ten opzichte van benzine:

• Het brandde reukloos en schoner.
• De vlam was beter regelbaar.
• De aansteker kon langer meegaan zonder bijvullen.

Vanaf de jaren 60 en 70 begonnen gasaanstekers de markt te domineren. Merken zoals BIC en Colibri brachten aanstekers op de markt die goedkoper en veiliger waren dan hun voorgangers.

6. De moderne wegwerpaansteker

In 1973 bracht BIC de eerste wegwerpaansteker uit. Deze compacte en goedkope aansteker werd een gigantisch succes en wordt vandaag de dag nog steeds massaal gebruikt. BIC-aanstekers werken met butaangas en een vuursteenmechanisme en kunnen honderden keren ontstoken worden voordat ze leeg zijn.

Sindsdien zijn er talloze varianten op de markt gekomen, zoals:

• Elektronische aanstekers met een piëzo-elektrisch ontstekingssysteem.
• Oplaadbare USB-aanstekers die werken op elektriciteit en geen gas of benzine nodig hebben.
• Plasma-aanstekers die een elektrische boog gebruiken in plaats van een vlam.

Conclusie

De aansteker heeft een lange weg afgelegd sinds de uitvinding van de Döbereiner-lamp in 1823. Van primitieve chemische reacties tot verfijnde benzine-, gas- en elektrische aanstekers: de technologie is continu verbeterd. Tegenwoordig heb je keuze uit talloze modellen, van simpele wegwerpaanstekers tot high-tech plasma-aanstekers.

Dankzij voortdurende innovaties blijft de aansteker een essentieel en veelzijdig hulpmiddel. Of je nu een kaars aansteekt, een kampvuur start of een sigaret ontsteekt, je hebt de keuze uit een breed scala aan aanstekers die passen bij jouw behoeften. Eén ding is zeker: de aansteker zal niet snel uit ons dagelijks leven verdwijnen!