Woningmarkt bepleit tuchtrecht voor makelaars

Een tuchtrechtsysteem voor makelaars zou kunnen helpen om excessen op de woningmarkt tegen te gaan. Dat hebben makelaarsverenigingen NVM en VBO en Vereniging Eigen Huis (VEH) gezegd tijdens een rondetafelgesprek over de huizenmarkt in de Tweede Kamer. Ze pleiten daarbij voor zelfregulering, net als in de bankensector waar al zo'n systeem van kracht is.

Dat tuchtrecht moet dan wel voor iedereen gaan gelden die actief is in de branche en niet gebonden zijn aan lidmaatschap van een branchevereniging, stellen de partijen. Hoe het tuchtrecht er verder precies uit zou moeten zien, zouden de verschillende partijen in de branche zelf moeten vaststellen. Ook Kamerleden leken wel wat te voelen voor zo'n systeem.

Aanleiding van de bijeenkomst was een rapport van VEH dat een klachtenlijn openstelde. Daarop kwamen binnen twee maanden 600 meldingen van zowel kopers als verkopers over misstanden.

Behalve het aanpakken van makelaars die over de schreef gaan, zou ook transparantie over binnengekomen biedingen kunnen helpen bij de aanpak van dergelijke excessen. Nu hebben de makelaars veel meer informatie dan zowel de verkopers als de bieders op een woning en dat biedt ruimte om de grenzen van wat mag op te zoeken.

Bepaalde vormen van 'oneerlijkheid' zijn overigens niet te voorkomen, stellen makelaarsverenigingen NVM en VBO. Als er na een biedingsperiode toch nog een bod komt, moet de makelaar dat doorgeven en kan de verkoper zich nog bedenken zolang het koopcontract nog niet is ondertekend.

Om excessen tegen te gaan, zou het verstandig kunnen zijn als makelaars in heel Nederland dezelfde regels hanteren bij verkoop van woningen, stelde universitair docent Matthijs Korevaar van de Erasmus Universiteit. Makelaar een beschermd beroep maken zou ook kunnen helpen, maar daar kleven ook nadelen aan, waren hij en professor Marc Francke van de Universiteit van Amsterdam het eens. Als makelaar een exclusiever beroep wordt, kan dat ook de prijzen voor hun diensten opdrijven.

Start-ups House.nl, Eerlijkbieden.nl en Housepedia.nl pleitten voor forse aanpassingen van het huidige systeem waarmee de rol van de makelaar veel kleiner wordt. Zo zou de vraagprijs aan de hand van een taxatie moeten worden bepaald waardoor een strategisch lage vraagprijs om meer potentiële kopers te trekken niet meer nodig is.

Het weghalen van voorbehouden voor een inspectie of het rondkrijgen van financiering als onderdeel van het bod, zou ook kunnen. De bouwinspectie zou bijvoorbeeld verplicht door de verkoper kunnen worden gedaan, terwijl alle bieders de tijd krijgen om de financiering rond te krijgen.

Ook stellen zij een onafhankelijk biedingssysteem voor dat open is voor alle betrokken partijen en waar de makelaar geen invloed op kan uitoefenen. Daardoor is het niet meer mogelijk om onderhands afspraken te maken. "De makelaar wordt dan meer een faciliterende partij dan een sturende partij", aldus topman Maxim Bours van Huispedia.nl. Bovendien hebben bieders dan beter zicht op welk bod geaccepteerd wordt en zijn ze minder snel geneigd uit wanhoop steeds forser boven de vraagprijs te gaan bieden.