WSJ: bekende gebruikers vrijgesteld van regels op Facebook

Miljoenen bekende gebruikers van Facebook zoals sporters, acteurs, politici en journalisten hoeven zich niet aan de regels te houden die Facebook zegt voor alle gebruikers te handhaven. Dat schrijft zakenkrant The Wall Street Journal op basis van interne documenten van het socialemediabedrijf. Sommige gebruikers werden helemaal niet gecontroleerd, anderen pas als er ophef over een bericht ontstond. Facebook ontkent bepaalde gebruikers een voorkeursbehandeling te hebben gegeven.

In totaal vielen 5,8 miljoen accounts onder het programma met de naam XCheck (cross check). Daardoor ontstond een onzichtbare elite onder de kleine 3 miljard gebruikers van het sociale netwerk. Om het systeem in stand te houden misleidde Facebook bovendien de toezichtsraad die het bedrijf juist had opgericht om te kijken hoe het zijn regels handhaaft.

Een voorbeeld van een persoon die een voorkeursbehandeling kreeg is voetballer Neymar. De Braziliaan kon in 2019 naaktfoto's op Facebook plaatsen van een vrouw die hem had beschuldigd van verkrachting terwijl naaktfoto's volgens de regels van Facebook altijd verboden zijn.

Andere accounts op de beschermde lijst konden berichten plaatsen met inhoud die door de feitencheckers van Facebook al eerder als onjuist waren bestempeld. Zo konden zij Hillary Clinton ervan beschuldigen groepen pedofielen te hebben beschermd en over toenmalig president Donald Trump beweren dat hij alle vluchtelingen voor "beesten" zou hebben uitgemaakt.

In 2019 hield Facebook de praktijken intern al eens tegen het licht. Daaruit bleek dat gebruikers op de beschermde lijst regelmatig voorgetrokken werden. De interne controle noemde dat toen "niet in het openbaar te verdedigen". "We doen niet wat we publiekelijk beweren te doen."

Facebook ontkent in een reactie ook de misleiding van de eigen toezichtsraad. Volgens een woordvoerder was kritiek op XCheck gepast, maar was dat systeem juist opgericht voor berichten waarbij het nodig was om nog eens te kijken zodat ze goed begrepen werden. Bovendien zou Facebook bezig zijn het systeem van beschermde gebruikers af te bouwen.

Een deel van de documenten waar The Wall Street Journal over beschikt, is ook in handen van de Amerikaanse beurswaakhond SEC. Die zijn doorgespeeld door iemand die hoopt als klokkenluider te worden aangemerkt door de Amerikaanse autoriteiten.