WTO sluit eerste wereldwijde handelsdeal sinds 2013

De Wereldhandelsorganisatie (WTO) heeft in de nacht van donderdag op vrijdag een pakket aan maatregelen aangenomen waarmee onder meer het aan banden leggen van subsidies in de visserij en het tijdelijk afzien van patentrechten op coronavaccins wordt geregeld. De WTO had sinds 2013 geen wereldwijde handelsdeal meer aangenomen.

Het akkoord tussen de 164 lidstaten van de WTO komt er na dagenlang overleg. Het overleg had eigenlijk woensdag al afgerond moeten zijn, maar omdat er toen nog geen overeenstemming was, werd er donderdag en donderdagnacht doorvergaderd. Rond 05.00 uur op vrijdag (Nederlandse tijd) stemden alle lidstaten in met het akkoord.

Over het gedeeltelijk afzien van patentrechten op vaccins voerden landen twee jaar lang felle debatten. Het zou armere landen in staat stellen de eigen vaccinproductie snel uit te breiden. De Verenigde Staten verklaarden zich uiteindelijk voorstander, maar onder andere Duitsland was nog lang tegen omdat dit innovatie bij geneesmiddelenbedrijven zou dwarszitten.

India, een grote voorvechter van het vrijgeven van patenten, zegt dat het akkoord nu eigenlijk te laat komt. Op dit moment is er wereldwijd een overschot aan coronavaccins, waardoor de behoefte aan nieuwe fabrieken niet meer urgent is.

WTO-leden spraken ook nieuwe limieten af aan subsidies voor visserij. Dit moet vooral illegale of ongereguleerde visserij tegengaan om overbevissing te voorkomen. Daarmee hopen de landen een duurzaamheidsdoel van de Verenigde Naties uit 2015 te bereiken, namelijk het op peil houden van de mondiale visstand. De regels gelden tot vier jaar na invoering, tenzij ze worden verlengd.

Als onderdeel van de handelsdeal spraken landen ook af om vooralsnog geen import- of exportheffingen in te stellen op digitale aankopen die de grens over gaan, zoals abonnementen van Netflix of games van PlayStation. Daarmee hebben de WTO-leden een in 1998 ingestelde opschorting nogmaals verlengd.

Handelsministers van de lidstaten beloofden ook na te denken over voorstellen van India voor voedselzekerheid. Het Aziatische land wil soepelere regels voor inkoop- of subsidieprogramma's voor voedsel.