,,Een cadeau”, vindt fotokunstenaar Erwin Olaf de dubbeltentoonstelling die vanaf zaterdag aan zijn werk gewijd wordt in het Gemeentemuseum en het Fotomuseum in Den Haag. Dat was ook de bedoeling: hij wordt dit voorjaar zestig.
In het Fotomuseum kan de bezoeker ontdekken hoe Olaf de ontwikkeling doormaakte tot de sterartiest van nu, wiens latere werk tegelijk in het Gemeentemuseum te bewonderen is. ,,Een kunstenaar die geen portret maakt, maar een beeld weet te scheppen dat voorbijgaat aan de persoon die op de foto staat”, aldus museumdirecteur Benno Tempel.
De fotograaf ziet lichaamstaal als ,,choreografie”, zegt hij. Verdriet zie je terug in afhangende schouders, geeft hij als voorbeeld. Maar er staan niet alleen personen (onder wie enkele malen Olaf zelf) op de indringende en vaak verstild geënsceneerde foto’s. Zo is ook ‘Leven, voor ma’ uit 2018 te zien, een minuten durende registratie van een bos verwelkende tulpen.
In het Gemeentemuseum is bijna overwegend vrij werk vanaf de eeuwwisseling te bezichtigen. Olaf besloot er echter ook een klein aantal foto’s te tonen die hij in opdracht maakte: de spraakmakende recente platen van koning Willem-Alexander en zijn gezin. Hij wil daarmee niet alleen verdedigen dat een kunstenaar ook in opdracht werkt, zegt Olaf, hij wil tevens ,,een ode” brengen aan de monarchie: ,,Omdat de monarchie zo mooi de democratie kan verdedigen.”
,,Ik ben trots op het koningshuis, omdat het een verbindend element is, binnen een af en toe zeer verdeelde democratie”, aldus de fotokunstenaar. Een sessie in het Paleis op de Dam had ,,iets magisch. Het overkomt je maar een paar keer in je carrière als fotograaf dat alles op zijn plek lijkt te vallen: de techniek, het licht, het poseren, de composities, maar ook de sfeer.”
Daar laat hij het, waar het de koninklijke opdracht betreft, ook bij. Veel meer dan dat het ,,leuk” was om met de Oranjes te werken, verklapt hij niet. Net alsof hij er een dokterspraktijk op nahoudt, grapt Olaf: ,,Met een beroepsgeheim”.
Een primeur in het Gemeentemuseum is de serie die hij afgelopen najaar maakte in het Amerikaanse Palm Springs, dat hem fascineerde door onder meer het artificiële karakter van de stad in de woestijn.
,,Je kunt geen hoogtepunten hebben zonder dieptepunten. Maar wat hier hangt is een uittreksel van waar ik blij mee ben”, aldus Olaf over de tentoonstelling in het Gemeentemuseum.