Het Londense kunstmuseum Courtauld Gallery heeft een rijk geïllustreerd manuscript van schilder Paul Gauguin verworven. Het heet Avant et Après (Voor en na) en Gauguin voltooide het twee maanden voor zijn dood in 1903, in een hut op het afgelegen Frans-Polynesische eiland Hiva Ova.
Het museum noemt het 213 pagina’s tellende werk “deels mémoire en deels een manifest”. Het bevat anekdotes over de vrienden van de schilder, meningen over de kunst van tijdgenoten als Degas en Cézanne en een terugblik op de korte maar hevige periode die hij doorbracht bij Vincent van Gogh in het Franse Arles. Hij beschrijft daarin hoe Van Gogh na een felle ruzie zijn eigen oor afsnijdt.
Verder schrijft Gauguin bijtende commentaren op kunstcritici die volgens hem zijn kunst niet snapten en op de Franse koloniale en kerkelijke autoriteiten in Frans-Polynesië. Het hele werk ademt Gauguins afkeer van hypocrisie en de burgerlijke moraal, aldus het museum.
In het boek zijn bijna dertig tekeningen opgenomen. Het wordt tentoongesteld als de Courtauld Gallery volgend jaar heropent na een renovatie. Eind van dit jaar zal het al online te bekijken zijn, vergezeld van een nauwgezette vertaling in het Engels.
Het Londense museum kreeg het manuscript in handen via een regeling waarbij nabestaanden kunstwerken kunnen schenken aan de regering in plaats van het betalen van erfbelasting. De overheid brengt het werk dan ergens onder. In dit geval staat het dagboek van Gauguin voor een belastingaanslag van omgerekend 7 miljoen euro.
De Courtauld Gallery is bekend om zijn collectie impressionisten en post-impressionisten, onder wie Manet, Monet, Cézanne, Van Gogh en Gauguin. Uit de 20e eeuw zijn er werken van onder anderen Modigliani, Matisse en Kandinsky.