Elizabeth II leent studies Avondmaal Da Vinci

Drie studies van Leonardo da Vinci voor zijn Laatste Avondmaal komen naar Haarlem. Ze worden door koningin Elizabeth II uitgeleend aan Teylers Museum. Het gaat om oefeningen voor de Simon, Philippus en Judas op de wereldberoemde muurschildering in Milaan. Ze maken deel uit van een groep tekeningen van Da Vinci die het Nederlandse museum uit The Royal Collection mag lenen.

Teylers wijdt vanaf 5 oktober drie maanden lang een expositie aan Da Vinci (1452-1519). Ook twee tekeningen die mogelijk studies waren voor de Petrusfiguur op het Laatste Avondmaal, afkomstig uit twee andere verzamelingen, komen daarvoor naar Haarlem. Er zullen in totaal 32 tekeningen van de meester uit tien verschillende landen te zien zijn en dat is echt heel wat voor Nederland, zeker nu.

Omdat het volgend jaar vijf eeuwen geleden is dat het genie stierf, organiseren musea verspreid over de wereld exposities en herdenkingen. Teylers liet niets aan het toeval over en begon vijf jaar geleden al met de voorbereidingen. Het is ook net voor het eigenlijke jubileumjaar gaan zitten om de eigen kansen op bruiklenen te verhogen.

Het museum moet alles lenen, maar heeft daar goede papieren voor: het maakte immers zeer gewaardeerde exposities met werk van Michelangelo in 2005 en Rafaël in 2012. Van deze twee kunstenaars heeft Teylers wel werk in eigen bezit, meegekomen met een grote aankoop van een Italiaanse familie in 1790. Daar leken destijds ook Da Vinci's bij te zitten, maar dat bleken uiteindelijk werken van navolgers. Da Vinci tekende veel mensen met uitgesproken, eigenlijk mislukte of erg lelijk geworden gezichten en dat werd volop geïmiteerd, waardoor er ook nogal wat vergelijkbaar werk van anderen is overgebleven.

Da Vinci was zijn tijd ver vooruit en keek letterlijk bij (dode) mensen onder de huid, om met zijn kennis al zijn portretten veel uitdrukking en leven te geven, ook mooie, jonge en ongeschonden gelaten. Hij hield boeken met anatomische tekeningen bij. Replica's daarvan, recent gemaakt in Italië, zijn eveneens te zien in Teylers, dat ook zijn wetenschappelijke kant wil belichten.

Blikvangers worden reproducties op ware grootte van het Laatste Avondmaal in Milaan en een kopie daarvan die sinds 1545 in het Belgische Tongerlo hangt. Die laatste wordt tegenover 'de echte' gehangen, die steeds verder vervaagt door oude schade en slijtage.

Teylers gokt op 100.000 belangstellenden voor de expositie, die ook tientallen werken van leerlingen en navolgers zal omvatten.