Experts brengen stem van Rembrandt tot leven

Experts hebben een reconstructie gemaakt van de stem van Rembrandt. Met behulp van onder meer zijn zelfportretten en data is de stem van Rembrandt nagebootst. Hij is te horen in zes filmpjes, De Rembrandt Tutorials, waarin 'de meester' uitlegt hoe je een portret moet schilderen. Volgens een van de onderzoekers is hij vermoedelijk niet van de echte te onderscheiden.

Rita Singh, die zich als speech scientist van Carnegie Mellon University in het Amerikaanse Pittsburgh met de reconstructie heeft beziggehouden, vertelde bij de presentatie dat er bijna niks over de stem van de schilder bekend was. ,,Maar wel over hoe hij eruit zag, vanwege zijn zelfportretten.'' Het is volgens haar tegenwoordig mogelijk om gezichten te schetsen die overeenkomen met een stemgeluid. Deze technologie is voor zover Singh weet voor het eerst omgedraaid.

Bij het bepalen van de stem van de kustschilder zijn honderden factoren van belang. Behalve uiterlijke kenmerken, is ook gekeken naar de capaciteit van zijn longen en hoe hij zou hebben geademd. Singh over het resultaat: ,,Ik denk dat iemand die hem zou hebben gekend, in de war zou zijn geraakt.''

Ook de Nederlandse taal was in zeventiende eeuw heel anders. De filmpjes zijn dan ook ondertiteld. Voor de juiste bewoordingen en uitspraak zijn taalexperts ingezet van Het Instituut voor de Nederlandse Taal en de universiteit van Leiden. Volgens universitair docent Olga van Marion, had de schilder vermoedelijk geen dialect en sprak hij woorden met een 'ei' uit als 'ai' en klonk de 'a' meer als een 'oa'.

De reconstructie is een initiatief van ING, hoofdsponsor van het Rijksmuseum, die hiermee de beroemde schilder nog dichter bij zijn fans wilde brengen. In de filmpjes klinkt de kunstenaar ietwat hooghartig en mopperig, erkent Rembrandt-kenner Jonathan Bikker. Hij schreef onlangs een biografie over de schilder en herkent hem hier wel in. ,,In mijn hoofd had ik al veel verschillende stemmen in diverse leeftijden. Voor mijn gevoel is dit de Rembrandt van middelbare leeftijd.''