Expositie vertelt over mystieke kabbala

Popsterren als Madonna en David Bowie werden erdoor geïnspireerd, maar voor veel mensen is kabbala omhuld met geheimzinnige sferen. Een omvangrijke expositie op meerdere plekken in het Joods Cultureel Kwartier in Amsterdam vertelt over deze spirituele stroming, die zijn oorsprong vindt als mystieke traditie van het jodendom.

Volgens directeur Emile Schrijver stond een expositie over kabbala al lang op het wensenlijstje. ,,Deze geheime leer is uitgegroeid tot een van de meest populaire spirituele stromingen. In een heleboel vormen heeft het mensen geïnspireerd.'' En dat maakte het volgens hem gezien de breedte van het onderwerp erg lastig om er een expositie over te maken. ,,Veel musea zijn ervan weggebleven, maar wij wilden het toch proberen.''

In het Joods Historisch Museum, waar de hoofdtentoonstelling is, zijn dan ook alle ruimtes benut om de honderden voorwerpen te kunnen tonen. De expositie toont een mix van eeuwenoude joodse voorwerpen, in combinatie met moderne en hedendaagse kunst. Bijzonder is volgens conservator Mirjam Knotter een ,,raadselachtige elfde-eeuwse tekst'' uit een boek over de schepping die het museum in bruikleen heeft van het Vaticaan. Het zou kennis bevatten die al aan Adam, de eerste mens, was geopenbaard. Ook is werk te zien van kunstenaars als Barnett Newman, R.B. Kitaj, Marc Chagall en Anselm Kiefer. In het Kindermuseum kan worden voorgelezen uit kabbalistische kinderboeken van Madonna.

Kabbala vindt zijn oorsprong in de middeleeuwen en is een benaming van oude kennistradities waarmee joodse mystici probeerden het bestaan te doorgronden. Kabbala (ontvangst) gaat ervan uit dat er 'oerkennis' bestaat over God, de schepping en het functioneren van mensen. In de 20e eeuw werd de stroming steeds populairder en trok het kunstenaars, schrijvers, filmmakers en popsterren aan, zowel van joodse als niet-joodse afkomst.

Ook in de Portugese Synagoge en het Nationaal Holocaust Museum zijn de komende maanden presentaties over kabbala te vinden.