Rijks toont levendige barokwerken van Caravaggio en Bernini

Emotie en expressie. Dat zijn de kernbegrippen waar de nieuwe tentoonstelling 'Caravaggio - Bernini. Barok in Rome' omheen is gebouwd in het Rijksmuseum in Amsterdam.

In de woorden van museumdirecteur Taco Dibbits laat de expo "de geboorte van de barok" zien, het ontstaan van een nieuwe kunsttaal die emoties bij de toeschouwer moest oproepen. Een belangrijk doel was het 'winnen van zieltjes' voor de Rooms-Katholieke Kerk, aldus Dibbits, en twee genieën stonden daarbij centraal: de schilder Caravaggio en de beeldhouwer Bernini. Onder hun aanvoering schudde een nieuwe generatie kunstenaars in de eerste decennia van de 17e eeuw het ingedutte Rome wakker, met sprekende, levendige schilderijen en beelden die korte metten maakten met de norm tot dan toe: elegantie.

In de Philipsvleugel zijn meer dan zeventig meesterwerken uit de barok, een kunststroming die aan het calvinistische Nederland voorbijging, gegroepeerd rond zeven kenmerkende thema's. Daaronder zijn 'meraviglia & stupore' (verwondering en verbazing), 'orrore & terribilitá' (het verschrikkelijke), 'vivezza' (levendigheid) en 'moto' (beweging). Hoogtepunten zijn de buste Medusa van Bernini en de schilderijen Jongen gebeten door een hagedis en Narcissus van Caravaggio.

Deze werken en die van kunstenaars als Giovanni Baglione en Tanzio da Varallo laten de nieuwe baroktaal zien: beweging, menselijke emoties ('affetti'), intense kleuren en dramatiek. Een ereplaatsje is ingeruimd voor Il Sonno (de slaap) van Alessandro Algardi, een zwartmarmeren sculptuur van een slapend jongetje.

'Caravaggio - Bernini. Barok in Rome' is samengesteld door conservator Frits Scholten. De tentoonstelling gaat vrijdag open voor het publiek en loopt tot en met 7 juni. De expo was eerder te zien in het Kunsthistorisches Museum in Wenen en trok daar 340.000 bezoekers.