Het is vanuit het oogpunt van de veiligheid “af te raden” om de gaswinning in Groningen te verhogen. Dat dit jaar hooguit een beperkte extra productie nodig is om tegenvallers op te vangen, is dan ook “goed nieuws”, stelt het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) in een advies.
“De veiligheid van de inwoners van Groningen is op dit moment onvoldoende geborgd”, aldus de toezichthouder. Dat komt ook doordat de afgelopen jaren veel te weinig woningen zijn versterkt. Duizenden huizen lopen het risico in te storten bij een zware aardbeving, en de kans daarop neemt toe naarmate er meer gas wordt opgepompt.
De gaswinning in Groningen wordt juist wegens die aardbevingsrisico’s afgebouwd, maar dat proces dreigt vertraging op te lopen. Dat komt vooral doordat een stikstoffabriek in Zuidbroek die buitenlands gas geschikt moet gaan maken voor Nederlandse verwarmingsketels en kooktoestellen, later klaar is dan gepland.
Groningen hing wekenlang een verdubbeling van het toegestane productieniveau dit jaar van 3,9 naar 7,6 miljard miljard kubieke meter boven het hoofd. Vorige week bleek evenwel dat het plafond niet zo heel veel hoger hoeft komen te liggen. Mede dankzij het milde weer van de afgelopen weken is mogelijk helemaal geen extra productie nodig.
De daadwerkelijk benodigde productie is ook afhankelijk van de keuzes die het kabinet maakt over het gebruik van de gasopslag in Grijpskerk. Die keuzes bepalen eveneens voor een belangrijk deel wanneer de gaswinning uit het Groningenveld helemaal kan stoppen.
Grijpskerk wordt nu nog gebruikt voor hoogcalorisch gas. Dat wordt onder meer in de industrie gebruikt maar kan door het bijmengen van stikstof worden omgezet in laagcalorisch of ‘Gronings’ gas. Het kabinet wil deze opslag uiteindelijk gaan gebruiken voor laagcalorisch gas, maar moet nog beslissen vanaf wanneer dat gebeurt.
Wordt Grijpskerk al vanaf april dit jaar gevuld met laagcalorisch gas, dan is de komende maanden extra gaswinning nodig, maar kan het Groningenveld in het beste geval al volgend jaar oktober helemaal dicht. Wacht het kabinet met de ombouw tot volgend jaar, dan is dit jaar geen extra productie nodig, maar schuift de definitieve sluiting een jaar op.
SodM ziet geen grote verschillen in de veiligheidsrisico’s tussen beide scenario’s, en raadt staatssecretaris Hans Vijlbrief (Mijnbouw) de inwoners van het gaswinningsgebied nauw bij de keuze te betrekken. “Zo kan rekening worden gehouden met wat in de ogen van getroffen bewoners het meest doorwerkt naar de ervaren onzekerheid en de veiligheid.”
De toezichthouder stelt verder vast dat de impact van de oorlog in Oekraïne op de gasmarkt voor extra onzekerheid zorgt in Groningen. Het kabinet wil bijvoorbeeld nu geen beloftes doen over wanneer de gaskraan definitief dichtgaat. SodM adviseert daar toch zo snel mogelijk duidelijkheid over te bieden.