SodM: versterkingsoperatie Groningen moet drie keer sneller

Huizen in het aardbevingsgebied in Groningen moeten drie keer sneller worden versterkt om hier zoals beloofd in 2028 mee klaar te zijn. Deze oproep doet het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) in zijn jaarlijkse voortgangsrapportage. De versterkingsoperatie is belangrijk voor de mentale gezondheid van de Groningers. De gaswinning gaat weliswaar naar nul, maar de hierdoor veroorzaakte aardbevingen gaan nog jaren door.

Het tempo waarmee huizen worden versterkt is het afgelopen jaar omhoog gegaan. In de periode van april 2022 tot dezelfde maand dit jaar zijn ruim duizend adressen versterkt. Een jaar eerder ging het nog om circa 650 adressen. De Nationaal Coördinator Groningen (NCG) is hiervoor verantwoordelijk en is "op de goede weg", vindt SodM.

Dat neemt niet weg dat het tempo verder omhoog moet om de resterende 13.000 adressen uiterlijk in 2028 te verbouwen. Dat is mogelijk, zeggen de opstellers van het rapport. Zij geven een aantal adviezen om dit voor elkaar te krijgen.

Zo moet het kabinet zich hoofdzakelijk richten op de veiligheid. Andere projecten die hier niets mee te maken hebben, moeten los van de versterkingsoperatie worden uitgevoerd. Als verschillen in de versterkingsaanpak niet uit te leggen zijn, moet samen met bewoners naar oplossingen worden gezocht. Het moet bovendien duidelijker worden hoe te rollen zijn verdeeld en wie impasses doorbreekt bij een verschil in inzicht, adviseert SodM.

Vorige week adviseerde het SodM om 1 oktober 2023 definitief te stoppen met de gaswinning. Het plan is nu om per die datum te stoppen met winnen, maar nog een jaar de optie open te houden om in een noodgeval de gaskraan open te kunnen draaien. De toezichthouder zegt dat een deel van de inwoners stressklachten ontwikkelt omdat de versterkingsoperatie en het verstrekken van vergoedingen vertraging oploopt. Dat kan tot gevolg hebben dat mensen vroegtijdig komen te overlijden, zeggen onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen. Vroeger stoppen met winnen neemt onzekerheid weg.

De bevingen zullen naar verwachting nog tientallen jaren doorgaan. In het Groninger-gasveld zijn drukverschillen ontstaan omdat decennia lang gas uit de grond is gehaald. Die druk is zich aan het vereffenen en dat veroorzaakt spanningen op breuken in de diepe ondergrond, wat tot bevingen kan leiden. Onderzoekers verwachten wel dat de kans op zware bevingen afneemt als de winning stopt.