Nederland voor de 30e keer deze eeuw naar de stembus

DEN HAAG (ANP) - Nederland gaat woensdag voor de dertigste keer sinds het begin van de eeuw in het hele land naar de stembus. Drie keer ging het om een landelijk referendum, de andere keren waren er verkiezingen. Lokale referenda en herindelingsverkiezingen zijn niet meegerekend.

Voor de negende keer deze eeuw stemt Nederland voor de Tweede Kamer. Slechts twee landen in Europa hebben in die periode meer parlementsverkiezingen gehad. Bulgarije heeft sinds 1 januari 2001 dertien keer een nieuwe Nationale Vergadering gekozen. Het land had onder meer drie parlementaire verkiezingen in 2021 en vorig jaar twee. Grieken hebben deze eeuw tien keer kunnen stemmen voor hun parlement. Nederland staat op gelijke hoogte met Moldavië, Portugal en Servië. Het Verenigd Koninkrijk heeft zeven keer gestemd voor het Lagerhuis, België en Italië hebben zes verkiezingen voor hun volksvertegenwoordigingen gehouden.

Zes keer deze eeuw stemde Nederland voor gemeenteraden. Daaronder was de eerste verkiezing van deze eeuw, op 6 maart 2002. Die leidde tot een grote overwinning voor lokale protestpartijen, zoals Leefbaar Rotterdam van Pim Fortuyn. De zevende lokale verkiezingen zijn in maart volgend jaar.

Referendum

Verder waren er vijf verkiezingen voor het Europees Parlement, drie voor alleen de Provinciale Staten, één voor alleen de waterschappen, en drie gecombineerde verkiezingen voor Provinciale Staten en waterschappen tegelijk.

Het eerste landelijke referendum werd in 2005 gehouden. Nederlanders mochten zich toen uitspreken over een verdrag voor een Europese grondwet. Het was een raadgevend referendum, wat betekende dat het kabinet niet verplicht was de uitslag over te nemen. Ruim 61 procent van de kiezers stemde tegen. Ook Franse kiezers wezen het verdrag af. In plaats van de grondwet kwam er een Verdrag van Lissabon. In 2016 stemde Nederland tegen een Europees associatieverdrag met Oekraïne, en in 2017 tegen de uitbreiding van de bevoegdheden van inlichtingen- en veiligheidsdiensten (de zogenoemde sleepwet).