Steeds meer mensen maken zich zorgen over het klimaat. NRC.next meldde afgelopen weekend dat een groeiende groep Europeanen er zelfs depressieve gevoelens van krijgt. De zogenaamde ‘klimaatdepressie’ grijpt om zich heen. Wetenschappers slaan alarm over het uitsterven van diersoorten, nu nog vooral insecten. Maar er is een kantelpunt bereikt. De klappen zullen hard vallen voor de kwetsbare groepen mensen en dieren op aarde. Begrijpelijk dat veel mensen daar droevig van worden. Maar laten we vooral de moed niet laten zakken. Het is tijd om in actie te komen.
Heel veel mensen maken zich zorgen, maar toch hoor je het gesprek er zelden over gaan. Wat doe jij om een bijdrage te leveren? Wat kun je doen om het tij te keren? “Veel mensen hebben het gevoel dat ze weinig kunnen doen. Maar we hebben meer invloed dan we denken”, aldus Jeanine Pothuizen, klimaatcoach bij Klimaatgesprekken. “In zes bijeenkomsten leer je hoe je jouw voetafdruk kunt verkleinen en hoe je anderen daarbij kunt betrekken.”
Eco-positief leven door je eigen voetafdruk te meten
Jeanine Pothuizen begeleidt Klimaatgesprekken met kleine groepen mensen van alle leeftijden. Mensen die zich zorgen maken over het klimaat, maar niet goed weten wat ze kunnen doen om een bijdrage te leveren aan de oplossing. Jeanine is ook gecertificeerd trainer van de Verborgen Impact, een organisatie die zich inzet voor een eco-positief leven. “Ik maakte me, net als zeker zeventig procent van de mensen, zorgen om het klimaat. Ik dacht dat ik goed bezig was. Ik scheidde afval, was zo goed als vegetariër en als het even kon carpoolde ik met een collega naar mijn werk. Toen ik ging meten wat mijn voetafdruk was, schrok ik. Als iedereen zou leven zoals ik, dan zouden we vier keer de aarde nodig hebben. Voor de gemiddelde Nederlander is de voetafdruk 3,5. Daarmee was voor mij ineens zichtbaar dat mijn eigen gedrag en keuzes ervoor zorgen dat we de aarde te veel belasten.”
Maar moeten niet juist grote bedrijven aan de slag?
Veel mensen voelen zich machteloos. Denk aan de industrie die zich aan de andere kant van de wereld bevindt. Moet niet eerst daar iets aan gedaan worden? Het lijkt een druppel op een gloeiende plaat als je alleen je eigen voetafdruk verkleint. “Ik wil me niet onmachtig voelen en laten verlammen door het idee dat anderen moeten starten. En dit hoor ik gelukkig van steeds meer mensen. Steeds meer mensen willen hun kinderen en kleinkinderen recht in de ogen kunnen kijken als zij over twintig jaar vragen: ‘wat heb jij gedaan?’ Zij willen kunnen zeggen: ‘ik heb er alles aan gedaan om jullie niet met de gevolgen van ons gedrag op te zadelen.’”
We hebben meer invloed dan we denken
Wat kunnen we dan doen als overheid en industrie niet meewerken? “We hebben allemaal invloed. Meer dan we denken. Bij grote bedrijven werken ook mensen. We hebben allemaal meerdere rollen. We zijn consument, we hebben stemrecht en we zijn werknemers of werkgevers. Mensen zijn de sleutel tot verandering. Je kunt ook door je koopgedrag invloed hebben op de industrie. Door tweedehands te kopen of te zoeken naar duurzame artikelen. Jonge professionals kiezen de laatste jaren massaal voor werkgevers die duurzaamheid nastreven. Zorgen dat je op de hoogte bent van je eigen impact op het klimaat is een belangrijke eerste stap. Die kun je uitrekenen op www.mijnverborgenimpact.nl. Verandering begint altijd bij jezelf. Daarna ga je er met anderen over praten. Dan merk je al snel dat je die verandering niet in je eentje hoeft te maken. Het wordt een ‘beweging’. En dat stemt positief.”
Is eco-positief leven ook echt leuk?
Zijn er ook voordelen aan eco-positief leven of moeten we alleen maar afscheid nemen van leuke dingen als vliegen en lekker vlees eten? “Ik voel me nu regelmatig een Pippi Langkous, en dat voelt fantastisch. Ik pionier en ben het leven opnieuw aan het uitvinden. Ik heb bijvoorbeeld mijn auto weg gedaan en het huis laten isoleren. Als ik iets nieuws wil kopen, denk ik langer na of ik het echt nodig heb. En binnen Europa reis ik over land als ik op vakantie ga. Ik heb daarmee mijn voetafdruk verminderd naar 1,2 keer de aarde. Dat voelt echt heel goed. Ik merk dat ik creatiever en flexibeler in het leven sta. Daarnaast levert elke verandering altijd onverwachts iets nieuws op. Zo heb ik bijvoorbeeld meer quality time en waardevolle gesprekken met vriendinnen en mijn moeder. In plaats van samen shoppen maken we heerlijke wandelingen in de natuur. Ik ervaar minder stress omdat de trein me naar mijn werk rijdt. Ik voel me gezonder en ik beweeg meer. En onder de streep houd ik ook nog geld over. Dus ja, ik ervaar zeker voordelen.”
Welke concrete tips heb je?
“Het is voor iedereen anders. Belangrijkste tip is: doe de grote dingen eerst en maak keuzes die realistisch zijn in je leven op dit moment. Zie het als een dieet of een wens om meer te sporten. Als het onrealistisch is, ga je het toch niet volhouden. Als je ouders bijvoorbeeld in een uithoek van het land wonen, dan is het best lastig om de auto weg te doen. Het hoeft ook geen kwestie te zijn van iets wel of niet doen. Je kunt ook dingen minder of anders doen. Bijvoorbeeld door je stukje rundvlees twee keer per week te vervangen door een vleesvervanger. Vaker de fiets te pakken in plaats van de auto. Iets minder of korter te douchen. Of de verwarming overdag een graadje lager zetten. En als je spullen nodig hebt, kijk dan eens of je deze tweedehands kunt krijgen. Alles bij elkaar zet dat zoden aan de dijk. Er zijn vele tinten groen, dus kies de tint die bij jou past.”
Wil jij weten wat jouw impact op het klimaat is? Meet het via www.mijnverborgenimpact.nl. Heb je geen idee welke gewoonten of producten de meest positieve of negatieve invloed hebben op het klimaat? Lees dan het boek De Verborgen Impact van Babette Porcelijn. En wil je leren jouw eigen invloed op een positieve manier te laten gelden? Doe dan mee aan de Klimaatgesprekken. Jeanine Pothuizen is verandercoach. Via www.deverander.coach vind je meer informatie over haar.
Dit artikel is geschreven door gasthoofdredacteur Vivienne Westerhoud van Mamas.nl