De term body positivisme nam de afgelopen 10 jaar een enorme vlucht op social media. Inmiddels is er nogal wat te doen in tijdschriften, op platforms en in TV programma’s rondom de liefde voor je lijf.
Inclusiviteit
Maar body positivisme is breder. Body positivisme als stroming begon namelijk al in de jaren zestig en is opgezet door Joodse vrouwen en vrouwen van kleur. Hun doel was inclusiviteit voor kwetsbare groepen. De hashtag #bodypositivity werd dan ook jarenlang vooral gebruikt door vrouwen en beroemdheden die een lichaam hadden dat afweek van de norm; dikke vrouwen, zwarte vrouwen, vrouwen met een lichamelijk gebrek, transgender vrouwen.
Het betekent vooral respect hebben voor alle lichamen zonder veroordeling over het lichaam van een ander. Maar slechts positief kijken naar je eigen lichaam maakt je nog niet ‘body positief’. Het is de manier waarop je naar andere lichamen kijkt, wat de doorslag geeft.
De rol van (social) media
Inmiddels hebben tal van beroemdheden zich op de een of andere manier aangesloten bij de body positivity beweging. Het uiterlijk speelt daarbij een belangrijke rol. Vaak zijn het vrouwelijke beroemdheden zoals Lizzo of onze eigen Miljuschka Witzenhausen die een maatje meer als een van de zeven schoonheden benaderen en de laatste jaren zijn er ook steeds meer slanke influencers te zien die hun eigen imperfecties benadrukken op social media.
Ook veel merken, vooral in de lingerie – en beautyindustrie, hebben de boodschap van body positiviteit omarmd. Social media en commercials staan er inmiddels bol van.
Lichaamsneutraal in plaats van positief
Deze boodschap wordt de laatste tijd echter ingehaald door de gedachte dat we af moeten van die uiterlijke benadering en meer moet gaan richting een neutrale benadering waarin lichaamsfunctie de hoofdrol heeft. Wat dat betreft zou ‘houden van je eigen lijf en er trots op zijn’ beter ‘body confidence’ of ‘body neutrality’ genoemd kunnen worden.
Een steeds grotere groep critici vindt de hashtag #bodypositivity helemaal niet prettig. Hun redenering: body positivity richt zich vooral op de perceptie van de maatschappij ten aanzien van gewicht en lichamelijke standaarden maar negeert de gezondheidsrisico’s van overgewicht. Weer anderen zien body positivity als een onrealistisch doel en geloven dat het onbedoeld gevoelens van falen en algehele maakbaarheid op kan roepen.
Functie in plaats uiterlijk
De lichaamsneutrale aanpak richt zich vooral op dat wat écht belangrijk is in het leven. Mensen die lichaamsneutraal willen zijn focussen zich niet op uiterlijkheden maar richten zich op wat hun lijf voor hen doet. Je lichaam staat immers 24 uur per dag voor je klaar in allerlei situaties en omstandigheden. Van lichamelijke activiteiten als sport, voeding en sex tot intellectuele bezigheden als lezen, luisteren en communiceren. Als je je bewust wordt van al die prachtige lichamelijke functionaliteiten, wordt het steeds makkelijker om je lichaam te gaan waarderen.
Charlotte Markey, een professor in de psychologie aan de Rutgers University in Camden en oprichter van het Health Sciences Center aldaar, zegt in The Washington Post dat body neutraliteit zoiets als: “Understanding that it’s important to respect and care for your body, and to divorce that from your evaluation of your physical appearance.” Oftewel begrijpen dat respect en zorg voor je lichaam het belangrijkst is en dat idee te scheiden van hoe je eruit ziet.
Moeilijke opgave
Toch wordt het belang van ‘gezond’ leven en de idee dat je lichamelijke verschijning niet je prioriteit zou moeten zijn, nog steeds ondergesneeuwd door al die lichaamsgericht boodschappen op internet, tv of in tijdschriften. Het beeld van al die influencers en mediapersoonlijkheden, lichaamspositief of -negatief, is onvermijdelijk van invloed op je gedachten, gevoelens, persoonlijkheid en sexualiteit. En dus blijft het voor velen van ons een moeilijke opgave om ‘neutraal’ te denken over je eigen lijf.