De grootste sportbonden van de wereld beïnvloeden wetenschappelijke onderzoeken naar hersenletsel, negeren kritische rapportages en maken wetenschappers het werken onmogelijk. Daarover schreef zaterdag het NRC, na uitgebreid internationaal onderzoek. Klinisch neuropsycholoog Erik Matser, die als eerste wees op de gevaren van het koppen bij voetbal, zegt verbijsterd te zijn.
Had hij dan echt geen vermoeden? Matser: “Ik wist dat men mijn onderzoeken heeft tegengewerkt, maar ik dacht dat dit vooral bestuurders waren die dat deden. Nu blijkt dat het door dokters gedaan is, die hun eigen vlees keuren. Hooggeplaatste medici die hun positie misbruiken. Mijn collega’s! Dat is voor mij het moeilijkste. In de wetenschap is dit onaanvaardbaar.”
Hoeveel schade is er aangericht? Matser: “Stel er is nu een viroloog die zegt: ik heb iets. En dat wordt vervolgens weggegooid omdat het in bepaalde kringen financieel niet goed valt. Wat richt je dan aan? In de jaren negentig was ik binnen de sportneurologische problematiek ‘leading’ in Nederland en de USA. Nu heeft deze lijn van specifiek onderzoek twintig jaar stil gestaan. We hadden een grote stap kunnen maken in het ontrafelen van wat we PCS noemen (restklachten na hersenschudding) en wat miljoenen mensen jaarlijks treft. Ook ben ik ervan overtuigd dat we het probleem van hersenletsel in de sport hadden kunnen oplossen naar aanvaardbare normen. Nu hebben in deze periode mondiaal miljoenen jonge mensen PCS opgelopen, zijn ze verkeerd behandeld en hebben daar jarenlang last van.”
Matser wil onmiddellijk actie. “Ik heb besloten op korte termijn in gesprek te gaan met de FIFA. Ik wil de historische context bespreken en een voorstel doen voor een onafhankelijk instituut voor sportneurologie. Dit instituut gaat basaal onderzoek naar PCS uitvoeren en richtlijnen opstellen. Ik zou graag van de FIFA willen horen dat ze hun eigen neurologische comité afschaffen en zich conformeren aan de onafhankelijke internationale richtlijn. Wat ik ga doen als men niet wil meewerken? Zo ver zijn we nog niet. Mijn algemeen advies is: verbied het koppen bij de jeugd, doe onderzoek naar de neurologische gevolgen boven de achttien. We praten over een mondiaal probleem, dat mensen een leven lang invalideert.”
Over hoe hij zelf is tegengewerkt zegt Matser: “Ik ben ‘kalt gestellt’. Geen uitnodigingen meer voor conferenties, geen toegang tot medische commissies. Als eerste had ik ‘iets’ ontdekt, maar het is me ontnomen. Ik was een andersdenkende in de wetenschappelijke wereld. Men kon de voordelen niet zien van de uitvinding. Het werd niet geaccepteerd. Het is goed gekomen met me. Ik kreeg een topfunctie bij Chelsea, heb een kliniek opgezet, werk internationaal. Dat ik die functies kreeg lag aan mezelf. Hulp heb ik nooit meer gehad.”