Turnrapport: slachtoffers misstanden verdienen excuses en steun

Foto: ANP

Gymnastiekbond KNGU moet de gymnastes die grensoverschrijdend gedrag hebben ervaren door coaches excuses aanbieden. Ook een financiële tegemoetkoming voor het leed dat met name een aantal oud-topturnsters is aangedaan is op zijn plaats. Dat is een van de uitkomsten van het rapport Ongelijke Leggers, dat woensdag werd gepresenteerd door onderzoeksbureau Verinorm.

Marjan Olfers en Anton van Wijk deden vanaf september 2020 onderzoek naar grensoverschrijdend gedrag in de gymsport in opdracht van de KNGU en gefinancierd door het ministerie van VWS.

Directe aanleiding was de Netflix-documentaire Athlete A, over het misbruikschandaal in de Verenigde Staten rond sportarts Larry Nassar en berichten van misstanden wereldwijd in het turnen. Niet veel later bekende de Nederlandse turncoach Gerrit Beltman dat hij jarenlang jonge turnsters tijdens trainingen had mishandeld en vernederd. Dat leidde tot tal van verklaringen van Nederlandse oud-turnsters waarbij andere coaches werden beschuldigd. Een aantal turnsters had al eerder gesproken over wantoestanden, maar de beschuldigde coaches bleven nog jaren actief.

Het onderzoek richtte zich op deskresearch, zoals het bestuderen van eerdere onderzoeken en genomen maatregelen, interviews en een enquête. Zo heeft de KNGU alle sporters van (semi)topsportniveau die tussen 2014 en 2020 actief zijn geweest in een van de gymdisciplines een vragenlijst gestuurd. Van de ruim 8000 aangeschrevenen reageerde slecht 19 procent. Te weinig volgens de onderzoekers om te spreken van een representatieve enquête. “Eerder illustratief.”

In het lijvige rapport (meer dan 400 pagina’s) stellen de onderzoekers dat vooral erkenning van belang is. Met name de voormalig topturnsters ondervinden na hun sportieve loopbaan problemen bij het functioneren in de maatschappij. Behalve financiële steun, moet ook worden gezocht naar specialistische en langdurige zorg, waarbij kennis van topsport door de slachtoffers belangrijk wordt geacht.