Op haar vierde Olympische Spelen verschijnt zwemster Femke Heemskerk vrijdag voor het eerst aan de start van een individuele finale, op de 100 meter vrije slag nog wel. “Ik heb hier zo, zo, zó hard voor gewerkt”, zei de 33-jarige Heemskerk, die in Tokio haar op twee na beste tijd ooit zwom.
De houdster van het Nederlands record (52,69) tikte in de halve finales aan in 52,93 seconden. Heemskerk plaatste zich daarmee als zesde voor de finale van de 100 vrij, dat als het meest prestigieuze nummer geldt. “Ik wist dat ik heel scherp moest zijn deze ochtend, want er zouden koppen gaan rollen. Ik was vastberaden dat het niet míjn kop zou worden.”
Heemskerk had de avond ervoor in de series de negende tijd neergezet (53,10). Ze sprak toen al de hoop uit om in de halve finales eindelijk weer eens in de 52 seconden te zwemmen. Dat lukte haar in haar lange carrière pas twee keer. In april 2015 zwom ze in Eindhoven twee dagen achter elkaar een zogeheten 52’er: 52,79 en 52,69. “Ik ben heel trots dat ik hier sta en dat ik er bij lig in de finale. Ik zei net tegen de fysio: ik heb alvast een olympisch diploma, nu kijken wat ik nog meer kan doen.”
De Zuid-Hollandse heeft moeilijke jaren achter de rug. Op beslissende momenten werd ze vaak geteisterd door ‘demonen’ in haar hoofd. Die zorgden ervoor dat ze op grote toernooien niet aan de verwachtingen kon voldoen. Als estafettezwemster zwom ze al vijf olympische finales, maar individueel lukte dat nog nooit.
“In Peking zwom ik alleen de 200 wissel, een bijnummertje. In Londen was ik wel goed, maar niet goed genoeg en eindigde ik volgens mij als elfde. En van Rio weten we hoe het ging.” Heemskerk deelde in 2016 in de malaise van de zwemploeg. Ze hervond de afgelopen jaren echter het plezier in de sport en haalde in mei op de EK in Boedapest haar eerste individuele langebaantitel binnen, op de 100 vrij. Ranomi Kromowidjojo, de olympisch kampioene van Londen 2012 op het koninginnennummer, ontbreekt vrijdag in de finale. Heemskerk behoort wel tot de snelste acht zwemsters die gaan strijden om de medailles.
“Ik weet dat ik goed bezig ben. Ik ben geen enkele horde uit de weg gegaan, ik ben altijd bereid om uit mijn comfortzone te stappen en te kijken waar ik het beter kan doen. Dat is soms heel confronterend, maar ik ben ervan overtuigd dat dat je een beter mens maakt. Heel fijn dat het dit oplevert. Ik ga er heel erg van genieten.”