Te vroeg voor conclusies na eerste deel onderzoek topsportcultuur

Het eerste deel van het onderzoek naar de topsportcultuur in Nederland is klaar. De onderzoekers Marjan Olfers en Anton van Wijk van Verinorm presenteerden in Nieuwspoort de resultaten van hun onderzoek bij vijf bonden, waar zeven sporten onder vallen: judo, jiujitsu, zaal- en beachvolleybal, ijshockey, handboogschieten en tafeltennis (zowel valide als para). Olfers en Van Wijk willen pas eind volgend jaar, als de onderzoeken bij 20 tot 24 bonden zijn afgehandeld, met conclusies en aanbevelingen komen.

Doel van het grootschalige onderzoek, ingesteld en gefinancierd door het ministerie van VWS, is om inzicht te krijgen in de factoren die bepalend zijn voor de topsportcultuur. "We presenteren nu iets voorlopigs, op basis van de bonden die hebben meegewerkt aan de pilot", zei Van Wijk. "Als we straks helemaal klaar zijn, kunnen we er een satéprikker doorheen halen en vaststellen welke elementen de cultuur bepalen. En ook wat we kunnen doen om de topsportcultuur in Nederland te verbeteren."

Olfers en Van Wijk deelden donderdag hun eerste bevindingen op basis van zo'n 300 ingevulde vragenlijsten en enkele tientallen interviews met actieve sporters. Daarnaast richt hun wetenschappelijk onderzoek zich op coaches en sporters die recent zijn gestopt.

Hoewel Olfers en Van Wijk benadrukken dat het gaat om het totaalbeeld, wilden ze wel enkele voorzichtige en weinig verrassende conclusies trekken. Ze zien bij alle sporters "toewijding en prestatiegerichtheid". Ook scoren topsporters wat betreft emotionaliteit lager dan de rest van de Nederlandse bevolking. "Dat is een eerste indicatie", aldus Van Wijk. "Het zijn mensen die hun emoties aan de kant zetten om hun doel te halen. Daar zit ook een keerzijde aan. We merken in onze gesprekken dat sporters zich niet snel kwetsbaar durven opstellen, omdat ze dan 'zwak' over zouden komen."

De onderzoekers horen in alle sporten "in meer of mindere mate" over grensoverschrijdend gedrag. Het gaat dan met name om roddelen of pesten.

Het onderzoek startte begin vorig jaar met volleybal, ijshockey en wielrennen. Bij die laatste sport zijn nog te weinig gegevens binnen om tot een afronding te komen. "Er is nu een nieuwe directeur, hij zet z'n schouders eronder om de respons te vergroten", aldus Olfers. Begin dit jaar zijn onder meer atletiek, schermen, curling en de sneeuwsporten (skiën en snowboarden) toegevoegd. Na de zomer volgt weer een uitbreiding. Olfers gaf eerder al aan te hopen dat grote sporten als voetbal, hockey en tennis ook gaan meedoen.