Topjudoka Wichers gebruikt judo nu op werk

Zondag worden de medailles verdeeld bij de Nederlandse kampioenschappen judo in Almere. Lang was dit toernooi, samen met de EK’s en WK’s, het toneel voor Jennifer Wichers. Van jongs af aan trainde ze elke dag om ooit die gouden olympische medaille te winnen. Toch zei ze die droom vaarwel, omdat ze niet gelukkig zou worden van judoën op Papendal, waar alle topjudoka's sinds een paar jaar trainen. Weliswaar is ze nog veel met judo bezig, maar dan als metafoor voor ondernemen. Ze geeft workshops en bedrijfstrainingen. Haar bedrijf Judo Your Business vloeit voort uit haar afstudeeronderzoek waar ze in 2016 de Sport Innovatie Prijs mee won op de Hanzehogeschool in Groningen.

"Mijn leven stond in het teken van judo. Elke dag op zoek naar verbetering als judoka", vertelt Wichers (28). "Continu ben je jezelf aan het analyseren, wat kan ik beter doen, wie heb ik nodig om vooruit te komen: fysio’s, mental coach, techniektrainers, krachttrainers? Het is eigenlijk continu een puzzel. Wat ook weer mooi is." Naast judo studeerde ze sportmanagement aan het Instituut voor Sportstudies van de Hanzehogeschool. Voor haar afstuderen borrelde de vraag op wat ze eigenlijk verder kon met judo. "Is het alleen die gouden medaille? Stel ik win die, wat kan ik er dan mee? Of ik win niet, wat dan?"

Ze was er dichtbij: op veertienjarige leeftijd won ze goud tijdens de Olympische Jeugdspelen. Het was de basis voor haar judocarrière. Ze begaf zich daarna lang op internationaal niveau, en presteerde goed. Daarnaast was er echter ook veel blessureleed aan beide schouders, enkelbanden en elleboog. Een spiraalbreuk in de middelvinger in 2016 zat haar opbouw naar de Spelen van 2020 in de weg.

In haar zoektocht voor haar afstudeerproject naar een onderwerp waaraan ze judo kon koppelen, ontdekte ze mogelijkheden richting ondernemerschap. In het verleden zijn er wel artikelen gepubliceerd over bijvoorbeeld 'judo economics', vertelt Wichers. Wat onder meer gebaseerd is op judo als metafoor voor hoe je letterlijk het gewicht van een grotere concurrent tegen zichzelf kan gebruiken; een grotere organisatie beweegt minder snel mee met veranderingen dan een kleinere. "Maar echt een link richting ondernemerschap bestond nog niet." Daarin vond ze haar nieuwe uitdaging: judo als metafoor voor ondernemen.

"Dat lukte niet van de ene op de andere dag. Op het ene moment was ik dag en nacht alleen maar praktisch met judo bezig. Je hebt oogkleppen op. Zo leef je je leven. Ik moest me verbreden in een andere tak van sport en daarin werd ik ook behoorlijk uitgedaagd. Af en toe gooide mijn scriptiebegeleider me even in het diepe. Dat was heel goed, het gaf mij toegang om me op een andere manier te verdiepen." Het lukte Wichers en ze slaagde erin een onderzoek af te ronden waarvoor ze een prijs won en waarover ze een wetenschappelijk artikel schreef dat onlangs werd gepubliceerd.

Wichers ontdekte dat de kern van judo als voorbeeld kan dienen om mensen te inspireren en te stimuleren in bijvoorbeeld de samenwerking met anderen. "De judosport heeft een hele rijke filosofie en het gaat continu over verbetering, lichamelijk maar ook mentaal. Als je het samen beoefent, til je elkaar naar een hoger niveau. Dat is het morele principe van judo. Dat is eigenlijk super breed, maar het begint bij jezelf. Jezelf ontwikkelen en je tegenstander respecteren. Je tegenstander de kans te geven zijn momenten te pakken in zijn partij."

"Als ik bijvoorbeeld met iemand judo, moet ik ervoor zorgen dat ik diegene niet blesseer. Als ik dat doe dan kan de tegenstander niet meer judoën maar dan kan ik ook niet meer judoën. Dan hebben we er samen niets aan. Bij judo ga je mee in de bewegingen en zoek je naar het perfecte moment waarin je met minimale inspanningen het maximale resultaat kan behalen. Dat als ik een worp inzet dat die dan eigenlijk als vanzelf gaat. Dit is ook wel het technische principe van judo."

"Wat ik in mijn trainingen doe is je leren de praktische vertaalslagen van het judo en de filosofie daarachter toe te passen op het eigen werken en de organisatie. Dat kan per organisatie verschillen: de een heeft een vraag in samenwerking, de ander in feedback geven aan elkaar, weer een ander wil weten hoe je meer kan creëren binnen een team of binnen opdrachten. Doordat ik het in een andere aanpak benader, die theoretisch is onderbouwd, kan het voor hele verrassende resultaten zorgen." Die andere aanpak begint al bij het judopak dat je aankrijgt waarmee je je vervolgens letterlijk op de tatami (de judomat) begeeft. "In heel veel bedrijven kom je niet snel in elkaars comfortzone. In mijn trainingen wordt dat wel gedaan maar we bouwen het wel heel rustig op."

"Je hebt bij judo bijvoorbeeld hefboomtechnieken waardoor je echt veel efficiënter bepaalde bewegingen maakt waardoor je heel veel kracht bespaart. Deze vertaalslag maken de deelnemers ook richting het bedrijf. Doordat mensen dat gaan oefenen en toepassen en het verschil zien en voelen, krijg ik reacties van: ‘wow, dat had ik niet verwacht.'"

Haar droom van olympisch goud gaf Wichers op, onder meer vanwege de centralisatie van het judo naar Papendal. Ze zou alles in Groningen moeten opgeven voor haar doel. Wat ze er graag voor over had gehad, vertelt ze. "Topsport vereist offers en vergt totale toewijding. Ik heb deze toewijding echter niet kunnen vinden op Papendal. Ik zou erg ongelukkig worden en daarmee geen betere judoka. Ik kan niet ergens instappen als ik er niet in geloof."