Topviroloog over Tokio: het kan, maar of het verstandig is?

Hoewel de internationale sportwereld de discussie zoveel mogelijk uit de weg gaat, wil bijna heel Japan dat de Olympische Spelen van Tokio vanwege de coronapandemie worden afgelast. Daar is best wat voor te zeggen, zegt topviroloog Ab Osterhaus. Aan de andere kant: "Uit virologisch oogpunt kan het evenement worden gehouden. Mits er heel veel maatregelen worden genomen en die ook strikt worden nageleefd."

Maar de twijfels zijn er. Osterhaus: "Ga maar na: Uit de hele wereld komen in Tokio mensen bij elkaar. Dat is het principe van de Olympische Spelen. Ook uit landen waar het virus nog bepaald niet onder controle is. Uit het oogpunt van verspreiding van het virus is dit het ideale scenario. Tref elkaar allemaal op één punt en vertrek vervolgens weer naar alle uithoeken van de wereld. Dat terwijl we ook nog niet goed weten hoe het met alle varianten zit."

Om daarmee dan meteen 'nee' tegen Tokio te zeggen gaat Osterhaus te ver. "Het kan doorgaan, maar dan moeten er zoveel maatregelen worden genomen dat verspreiding van het virus nagenoeg onmogelijk wordt. Al kun je dat nooit 100 procent garanderen. En het nemen van maatregelen alleen is niet genoeg, iedereen moet zich er ook heel strikt aan houden. Maar hoe voorkom je dat een begeleider van een sporter er even tussenuit gaat? In sommige Aziatische landen krijg je dan een boete van 10.000 euro. Dat is een manier."

Osterhaus zou het liefst zien dat iedereen die Japan binnenkomt is gevaccineerd. "Bij een vaccinatiegraad van 70 à 80 procent wordt het moeilijk voor het virus. Maar in Japan zijn nog maar heel weinig mensen gevaccineerd. Dat is een probleem. Het zou verstandig zijn iedereen die voor de Olympische Spelen naar Japan gaat een vaccinatie te geven. Maar dan speelt ook de ethische kwestie. Kun je dat doen terwijl de ouderen in zo'n land nog geen injectie hebben gehad?"

Japan neemt vooralsnog andere maatregelen. Osterhaus: "Geen of weinig publiek, quarantaine, overzichtelijke 'bubbels' en natuurlijk heel veel testen. In landen als Taiwan en China lukt het om met extreem zware maatregelen het virus onder controle te houden. Dat vergt een ijzeren discipline. Bij het Songfestival in Nederland is het ook gelukt. Japan heeft wel de naam heel goed te kunnen organiseren. Dat kan een belangrijk voordeel zijn."

Dat de Japanse bevolking zich steeds massaler tegen het evenement keert, is volgens Osterhaus een niet te onderschatten factor. "Bij alle maatregelen die een land neemt tegen het coronavirus is het van groot belang wat de mensen ervan vinden. Toen ik een jaar geleden riep, nog voor de lockdown, dat het Songfestival van 2020 niet door kon gaan, zei iedereen dat ik helemaal gek was geworden. Waar bemoeit hij zich mee? Het gaat niet alleen om de ratio. Als 80 procent er in Japan negatief tegenover staat, is het voor de politiek heel lastig om voet bij stuk te houden. Men krijgt dan een probleem met een groot deel van het electoraat."

De Olympische Spelen zijn voorzien tussen 23 juli en 8 augustus.