Volleybalster Plak wil geen 'product' meer zijn en meer genieten

Ze wil vaker stilstaan bij de mooie momenten, zegt Celeste Plak, een dag nadat bekend werd dat ze terugkeert als volleybalinternational. Dat was er, voordat ze een klein jaar geleden een sabbatical aankondigde, bij ingeschoten. Plak (25) heeft geleerd dat topsport goede begeleiding vereist. "Anders kun je jezelf verliezen." Met Oranje gaat ze straks naar de Nations League toewerken, na de zomer wil ze ergens in het buitenland weer aan de slag. "Maar mentaal stap ik er nu anders in."

Het mislopen met het Nederlands team van de Spelen van Tokio was het "breekmoment", zegt ze. Vooral omdat het doel, dat haar nog enigszins op de been hield, wegviel. "Ik zat er al tegenaan, maar zo lang je in een topsportwereld leeft is het moeilijk om om je heen te kijken en te beseffen: wat gebeurt er allemaal met me?"

Op haar veertiende had ze het ouderlijk huis in Tuitjenhorn verlaten om te gaan trainen en wonen op Papendal. "Tot die leeftijd loop je gelijk op met je vriendjes en vriendinnetjes, die zich de jaren erna vormen als mens. Maar de topsport is een volwassen wereld waarin je alleen als sporter groeit. Dan kan er een moment komen dat je denkt: wie ben ik? Het is een soort identiteitscrisis." Het was daarom dat haar moeder zichzelf laatst afvroeg of ze er goed aan had gedaan dochter Celeste naar Papendal te laten vertrekken. "Maar nee, er is totaal geen spijt. Juist dankbaarheid en trots. Ik heb zoveel levenslessen opgedaan, zo veel culturen leren kennen. Ik heb geen universitair diploma maar wel een rugzak vol ervaringen. Het was een geweldig avontuur. Daarom keer ik nu ook terug. Maar wel met een andere insteek."

Er was een sportpsycholoog, Nynke Klopstra, nodig om haar te doen inzien dat het anders moet. Haar tocht langs topclubs in Italië en Turkije had haar veel successen opgeleverd, maar weinig voldoening. "Er was wel begeleiding, maar daar proefde ik soms instructies van de club tussendoor. Je overschreed al snel je grenzen. Bij clubs werd je meer gezien als product dan als mens. En ik ging door met pijn. Ik heb een jaar doorgespeeld met wat achteraf een verkalkte achillespees bleek. Daarbij zit je met een club en Oranje in een bizar schema. Met Novara wonnen we de Champions League. De volgende dag ben je terug in Italië en pak je je koffers om naar Oranje te gaan. Je hebt niet de tijd even stil te staan bij zulke mooie momenten."

De afgelopen maanden trainde ze al regelmatig mee met het Talentteam, onder leiding van Avital Selinger die straks de Oranje-vrouwen als bondscoach gaat begeleiden. "Het was wennen. Fysiek, omdat het weer om het 'echie' gaat. Mentaal om weer iedere dag met topsport bezig te zijn. De techniek is er nog, maar de systemen waren gewist. Ik moest die meiden soms vragen waar ik moest staan."

"Ik heb het afgelopen jaar de tijd gehad om aan mezelf te werken. De Nationale Sportweek heeft ook meegeholpen. Ik ben ambassadeur en zag hoe mensen van sport genoten. Daar leerde ik van: sta wat vaker stil bij de fijne momenten. Ik heb een mooie erelijst, maar er zelden van genoten. Ik ga iets meer de regie in eigen hand nemen."