Wereldwijd krijgt één op de drie vrouwen te maken met geweld. In Nederland is dat zelfs 45% van de vrouwen en meisjes. In de documentaire ‘Het leven als Liesje’ maakt documentairemaakster en producent Mildred Roethof zo’n vrouw zichtbaar en geeft ze haar een stem. In de film wordt de Rotterdamse Liesje (29) een jaar lang gevolgd, die in haar jeugd is misbruikt door een oom en op haar dertiende slachtoffer was van een groepsverkrachting. Nieuws.nl sprak in het kader van de Orange the world Campagne Mildred en psycholoog Titia Roovers, die Liesje in de film begeleidt.
“Ik vind het belangrijk om verhalen te vertellen die onzichtbaar zijn”
Mildred wilde van kinds af aan mensen interviewen en interessante verhalen vertellen die bij het grote publiek onbekend zijn. Als veertienjarige begon zij daar in Suriname op een speelse manier mee als DJ via haar eigen radioprogramma, later als regisseur en producent van vele documentaires, series en opdrachtfilms. Zo maakte zij onlangs onder andere de Videoland original documentaire ‘Hans Betaalt de Schade’, over sugardaddy’s en het leven van snel geld en luxe. “Ik vind het belangrijk om verhalen te vertellen die onzichtbaar zijn voor het grote publiek. Het is gewoon fantastisch om dat te kunnen en mogen doen. Als je kijkt naar de Nederlandse samenleving, maar ook wereldwijd, zijn er zoveel verschillende mensen met interessante, belangrijke verhalen waar we weinig van horen en weten. Die mensen wil ik een stem geven. Ik hoop dat ik met mijn films wat verandering teweeg kan brengen of op z’n minst een stukje bewustwording kan veroorzaken.”
Haar nieuwste documentaire ‘Het leven als Liesje ‘draait om het leven van een jonge vrouw, die terugkijkt op haar traumatische leven en hoe ze worstelt met dat leven waar ze nu in zit. “De wieg waar je geboren bent, kies je niet, dat overkomt je. Er zijn keuzes die je maakt als je met trauma te maken hebt. Maar kan je wel spreken van keuzes maken?” Het leven als Liesje is volgens Mildred een gelaagde film, waarin je als kijker wordt meegezogen in het leven van Liesje. Een leven dat bestaat uit meerdere trauma’s: op jonge leeftijd is Liesje misbruikt en op haar dertiende was ze slachtoffer van de grootste groepsverkrachting die Nederland kent. “Dat heeft zo’n impact op haar leven gehad en dat is het verhaal dat ik vertel. Ik ben in haar leven gedoken en mocht overal bij zijn.”
Taboe rondom seksueel geweld bespreekbaar maken
Als mensen hebben we heel vaak een oordeel klaar over iemand, zonder dat we weten hoe het gedrag van iemand tot stand is gekomen, aldus Mildred. Liesje wilde heel graag haar verhaal vertellen, haar worstelingen met mij delen, vertellen waarom zij geworden is wie zij is. “Daarom wilde ik deze film maken. Als kijker krijg je inzicht in het leven van iemand die bepaalde keuzes heeft gemaakt. Liesje is stripteasedanseres geworden en is in de seksindustrie beland. Hoe verhoudt zich dit allemaal tot elkaar? Ik vind het belangrijk om het taboe rondom seksueel geweld, verkrachting en huiselijk geweld bespreekbaar te maken en daarmee het onzichtbare zichtbaar te maken. Als we de verhalen zoals die van Liesje niet vertellen, verandert er niets. Op dit moment, terwijl je dit leest, wordt er iemand misbruikt. Het is 2021, de hoogste tijd dat dit verandert.”
Titia Roovers werkt als psycholoog, voornamelijk met vrouwen, zowel individueel als in groepsverband. Daarnaast geeft ze relatietherapie, en helpt ze mannen en vrouwen om meer balans tussen de twee polariteiten, het mannelijke en het vrouwelijke, te vinden. “Die zijn even belangrijk en afhankelijk van elkaar. De mannelijke naar buiten gerichte energie, het presteren, doen en manifesteren, krijgt in deze tijd wat meer de aandacht. Het vraagt juist ook om het niet weten toe te staan, wat meer naar binnen te gaan en gevoelens wat meer toe te staan.” Er komen veel vrouwen van in de dertig in haar praktijk Sterk, die allemaal sterke maskers hebben. “Dat ken ik ook van mezelf. We hebben allemaal overlevingsstrategieën.” De vrouwen die ze begeleidt, stellen zich vaak sterker en mannelijker op dan ze zich van binnen voelen. “Ik heb een programma ontwikkeld voor vrouwen om die mannelijke en vrouwelijke energie die in ons allemaal huist, samen in een innerlijk huwelijk te verenigen.”
Inspiratie voor andere vrouwen
In de film, maar ook na afloop, wordt Liesje begeleidt door Titia. ”Ik vind het een eer om Liesje te begeleiden in de film. Ik kom een stukje voor in de film waarin ze haar verhaal aan mij vertelt. Dat doet ze heel moedig. Liesje is een jaar lang door Mildred gevolgd. In het verloop van het proces heeft Liesje gezegd dat ze het trauma van vroeger wil aankijken. Mildred heeft mij gevraagd om haar hierin te begeleiden.” In de film zien we volgens Titia een vrouw die een masker heeft opgezet om te overleven en om zichzelf te verdedigen. “Zij doet voor het eerst haar heftige verhaal over wat zij heeft meegemaakt voor de camera. Een verkrachting is verschrikkelijk, geen opvang of steun maakt het vele malen erger. Liesje neemt ons als kijkers na zoveel jaar mee als getuige. Ze voelt dat het tijd is om haar werkelijke ik te ontmoeten. Om dat te doen moet ze het trauma aankijken en dat is super spannend, zeker met publiek erbij. Hierdoor inspireert ze andere vrouwen om met hun verhaal naar voren te komen. Dat zie je nu gebeuren en dat is natuurlijk ook wat je hoopt. Ik begeleid haar momenteel met haar wens om die pruik af te gaan zetten en om echt te gaan kijken wat ze nog meer kan in het leven dan alleen maar dat machtsspel uitvechten. Ze wil terug naar liefde, intimiteit en zachtheid. Dat kent ze niet, want dat is het offer dat ze heeft gemaakt om sterk te zijn. Dat vind ik een mooi proces.”
“We zijn soms zo snel met oordelen”
Titia denkt dat als vrouwen, maar ook mannen, de film zien, dat ze meer gaan begrijpen waarom mensen doen wat ze doen. “We zijn soms zo snel met oordelen. Liesje is sexy en zet haar lichaam in om te krijgen wat ze wil. Dat kan je sletterig vinden. Ze is nogal een fenomeen en kleedt zich sexy. We plaatsen mensen graag in een hokje, maar als je haar verhaal meekrijgt, snap je haar. In de film ontmoet je ook haar kwetsbaarheid, waardoor er een intimiteit ontstaat tussen Liesje en de kijker. Ik denk dat veel vrouwen dit kunnen voelen, ook al is wat Liesje heeft meegemaakt een ver van je bed show. Iedere vrouw heeft wel een keer seksueel grensoverschrijdend gedrag meegemaakt.”
Mildred hoopt dat door het verhaal van Liesje het onderwerp seksueel misbruik en verkrachting openlijk besproken wordt. “Zowel de inbox van Liesje als die van mij stromen vol met berichten van vrouwen die zich kunnen herkennen in haar verhaal. Vrouwen die ook seksueel zijn misbruikt. Ik hoop dat meisjes en vrouwen die in een vergelijkbare situatie zitten, geïnspireerd raken door de film en denken: stop, ik ga om hulp vragen. Ik moet geholpen worden. Ik laat me niet langer onderdrukken, ik sta op.”
De film Het leven als Liesje is te zien op Videoland.