De energietransitie: meisjes kunnen het verschil maken

De energietransitie is urgenter dan ooit. Voor het installeren van honderdduizenden hybride warmtepompen en zonnepanelen hebben we de komende jaren veel technische vakmensen nodig. Meisjes en vrouwen spelen een sleutelrol in het duurzaam maken van Nederland. Vandaag op Girls' Day 2022, laten bedrijven in het hele land meisjes kennismaken met de enorme carrièrekansen in de techniek. Doekle Terpstra, voorzitter van Techniek Nederland: ‘Ik ben ervan overtuigd dat in de technieksector vrouwen het verschil kunnen maken.’

Volgens Doekle Terpstra is de energietransitie de grootste uitdaging waarvoor we staan. ‘Techniek is onmisbaar als we de klimaatverandering willen aanpakken. Meisjes die maatschappelijk relevant werk willen doen, vinden in de technieksector precies wat ze zoeken.’

In de installatiebranche grijpen steeds meer jonge vrouwen hun kans. Dat is onder meer te merken aan de cultuur binnen de bedrijven, die volgens Terpstra snel verandert. ‘Ondernemers realiseren zich dat diversiteit op de werkvloer niet alleen goed is voor de sfeer en de creativiteit, maar ook voor de productiviteit. Sociale innovatie is belangrijk om techniekbedrijven aantrekkelijker te maken voor iedereen. Een grotere inbreng van vrouwen is goed voor de branche en goed voor de samenleving.’

In de technieksector zijn al lang niet meer alleen ‘typische mannenberoepen’ te vinden. In de branche worden communicatieve vaardigheden, creativiteit en het vermogen om mensen te verbinden steeds belangrijker. En dat zijn stuk voor stuk kwaliteiten waarop vrouwen gemiddeld genomen hoog scoren. Daar komt bij dat materialen steeds lichter en technieken steeds verfijnder worden, waardoor ook de fysieke kant van het werk toegankelijker wordt. Het is dan ook logisch dat de instroom van meisjes in het technisch beroepsonderwijs langzaam maar zeker groeit. Maar als het aan Doekle Terpstra ligt, gaat het sneller. ‘Voor jonge vrouwen liggen er volop kansen als adviseur, ontwerper of data-analist, maar ook als monteur. Bovendien biedt onze branche geweldige mogelijkheden om door te groeien. Als we het aandeel van meisjes in de techniek kunnen vergroten, zetten we een enorme stap. Zij kunnen het verschil maken.’

Elayne Besselsen (24) werkte in een kledingwinkel maar voelde na verloop van tijd dat ze meer op haar plek zou zijn in een technisch beroep. Ze stapte over naar Breman Installatiegroep, waar ze nu werkt als servicemedewerker gebouwen. ‘Het leuke aan mijn werk is dat ik mijn creativiteit er helemaal in kwijt kan. Een probleem opzoeken, brainstormen, mogelijke oorzaken wegstrepen en verder zoeken naar de oplossing vind ik fantastisch.’ Ze raadt andere vrouwen aan óók in de techniek te komen werken.

Ook Denise Buysman (24) heeft het enorm naar haar zin in de techniek. Ze werkte bij de politie en in de zorg, maar ze vond pas écht haar draai als elektromonteur bij Engberts Elektrotechniek. ‘Geen dag is hetzelfde, elke dag leer ik nieuwe dingen. En het geeft me een kick om dagelijks het resultaat te zien van m’n werk. Dat maakt dit werk zo leuk.’ Denise vindt het geen probleem dat ze vooral met mannen samenwerkt.

Soehsma Ganpat (38) werkte als postbode en schoonmaakster voordat ze servicemonteur installatietechniek werd bij Breman Installatiegroep. ‘Ik ben superblij en gelukkig met het werk dat ik nu doe. Ik ben altijd onder de mensen en ik werk zelfstandig. Bovendien geeft het werk veel voldoening, mensen zijn blij wanneer ik een storing aan de cv-ketel heb verholpen. Vrouwen denken misschien dat ze dit werk niet kunnen, maar je moet gewoon de stap durven zetten. Als je ervoor openstaat, dan lukt het.’ Soeshma blijft zich ontwikkelen. Binnenkort gaat ze een training volgen om warmtepompen te installeren.

De wereld van techniek is voor veel jongeren en in het bijzonder voor meiden onbekend. Belangrijk dus om ze al jong te laten kennismaken met de veelzijdigheid, mogelijkheden en maatschappelijke relevantie van techniek.

Dat gebeurt vandaag bij netbeheerders TenneT, Alliander, Enexis Netbeheer en Stedin op Girls’ Day, een dag bedoeld om meiden tussen de 10 en 15 jaar enthousiast te maken voor opleidingen en beroepen in bèta, techniek en IT. Aan de online kick-off van Girls’ Day doen door het hele land 6500 meisjes mee, die aansluitend bij diverse bedrijven vrouwelijke technische professionals ontmoeten.

Gelukkig kiezen meiden op de verschillende schoolniveaus steeds vaker voor een technisch profiel en opleiding. Dat is helaas nog niet genoeg. 3% van de technische vakmensen in Nederland is vrouw. Veel talent gaat dan ook verloren. Daarom laten de netbeheerders op Girls’ Day een positief en inspirerend geluid horen, dat meiden de energietransitie laat ervaren en ze activeert om onderdeel te worden van de verandering.

Bij TenneT komen 50 meiden naar haar informatiecentra in Eemshaven, Kruiningen en Wijk aan Zee. Daar praten ze met vrouwelijke technici en doen ze diverse proefjes, bijvoorbeeld hoe je met een citroen een lampje kunt laten branden. Ook een bezoek aan een transformatorstation staat op het programma. In Wijk aan Zee gaat de groep ook naar het strand waar mantelbuizen klaar liggen voor kabels die in het voorjaar gelegd worden om windenergie geproduceerd op zee aan land te brengen.

CEO TenneT Manon van Beek: “De energietransitie vraagt om een enorme uitbreiding en verzwaring van het elektriciteitsnet. De komende jaren zijn er 13.000 extra technici nodig. Wij moeten jongeren en met name jonge meiden zo vroeg mogelijk interesseren in een toekomst in de energietechniek”.

Bij Alliander komen 60 meiden van de havo/vwo onderbouw van het Zevenaarse Liemers College in Duiven bij het Technisch Bedrijf op bezoek. Voor hen is door een multidisciplinair team van trainees, IT-rolmodellen en Human Resources (HR) een programma ingericht passend bij de drijfveren van meiden. Dit jaar met extra aandacht voor Tech&Data: innovatie en digitalisering van het werk. Speeddates met vrouwelijke rolmodellen, een online storingskamp en het ontwerpen van een app behoren tot het programma.

Allianders’ COO Marlies Visser: “Ik geloof er sterk in dat de jonge frisse blik van meiden kan bijdragen aan de versnelling die we nodig hebben. Alle ambitieuze, creatieve en betrokken meiden wil ik dan ook aanmoedigen om te kiezen voor de techniek en bij ons te komen werken.’’

Bij Enexis Netbeheer komen 30 meiden van verschillende basisscholen op bezoek bij de opleidingshal in Hoogeveen. In deze hal leidt Enexis Netbeheer leerlingmonteurs op in zo realistisch mogelijk nagebootste praktijksituaties. Hier liggen (oefen)kabels in de grond, staan lantaarnpalen en kun je oefenen in verschillende transformatorstations. De dag start met interactieve quiz plaats met het thema 'Power up!'. Zo maken de meiden kennis met de wereld achter het stopcontact en horen ze verhalen van vrouwen die werken in bèta, techniek en IT. Daarna gaan de meiden in groepjes een aantal activiteiten doen in de opleidingshal, zoals het maken van een zogenoemde verbindingsmof tussen twee kabels en ze krijgen een rondleiding door de werkbus van de monteur.

Enexis Netbeheer directeur HR Paul-Peter Feld: “Door vrouwelijke rolmodellen in de techniek in te zetten, hopen we bij zo veel mogelijk meiden de interesse te wekken om voor een technische opleiding te kiezen. Daarmee kun je ontzettend veel kanten op en kun je écht impact maken door zelf bij te dragen aan het versnellen van de energietransitie.”

Ongeveer 70 meiden komen naar de Stedin Bedrijfsschool in Rotterdam. Nooit eerder meldden zoveel meiden zich aan. Onder begeleiding van acht vrouwelijke, technici maken de meiden kennis met het werken in de techniek en ze leren hoe een slimme meter werkt. Ze krijgen ook informatie over wat Stedin doet met de energie van warmte, wind en zon, doen samen een innovatiespel en ze werken opdrachten uit, zoals die in de dagelijkse leven van een technicus voorkomen.

Stedin COO Trudy Onland: “ We doen mee aan Girls’ Day om te laten zien wat de techniek te bieden heeft! We hopen dat de meiden na afloop vol energie en inspiratie naar huis gaan en zich over een paar jaar enthousiast aanmelden voor een baan in de techniek; jong geleerd is oud gedaan.”