The Female Fix, op weg naar financiële vrijheid

https://vimeo.com/690850920

Als je Marianne vraagt hoe de wereld van haar dochter er in de toekomst uit moet zien antwoordt ze met enige twijfel: “Hopelijk met evenredigheid van mannelijke en vrouwelijke energie. Dat masculiene en feminiene eigenschappen en waarden goed in balans zijn.” Zelf heeft ze drie dochters en weet ze maar al te goed dat we daar nog lang niet zijn. “Ik dacht dat we als Nederland in de top 30 zaten qua gendergelijkheid maar na onderzoek blijkt dat we op de 31e plek staan! Ver onder andere West-Europese landen en Noord-Amerika. Toen ik dit zag, vroeg ik me af: “Wat gaat hier niet goed?”

Als merkstrateeg bij de Rabobank richt Marianne zich onder andere op het maatschappelijke thema financiële gezondheid, dus zeker ook die van vrouwen. “In de cultuur waar we vandaan komen, hebben we veel meer part time werkende vrouwen dan full time werkneemsters en meer dan de helft van de vrouwen is financieel niet zelfredzaam.” Gender-ongelijkheid berust veelal op onbewuste, diepgewortelde sociale patronen en dat verander je niet zomaar. Denk maar eens aan het hardnekkige beeld dat onze maatschappij heeft over moeders die voltijds werken. Ondertussen is nog maar 50% van de vrouwen in Nederland financieel zelfredzaam. Het gaat veel te langzaam voor onze dochters en zelfs kleindochters. Dus wat is ervoor nodig om het proces te versnellen?

Marianne is ervan overtuigd dat als we gendergelijkheid willen bereiken dit valt of staat bij financiële zelfredzaamheid. “Het begint met je eigen boontjes doppen en de regie over je eigen leven voeren. Veel vrouwen realiseren zich als ze jong zijn nog niet dat hun beslissingen rondom life events, zoals samenwonen, trouwen, kinderen krijgen een grote impact hebben op je financiële vermogen.” Volgens Marianne zijn vrouwen zich zeer bewust van de korte termijneffecten, maar blijft het lange termijn effect, zoals bijvoorbeeld pensioenopbouw onderbelicht.

Bij mannen zit dat anders, die zijn zich vaak financieel bewuster wat hun toekomst betreft. Het komt volgens Marianne vooral omdat vrouwen vaak minder affiniteit hebben met financiën. “Maar we denken ook al snel dat het wel goed komt, ik vertrouw mijn partner, de kans dat het bij mij misloopt is klein. Maar ondertussen mondt 40% van de huwelijken uit in een scheiding.” Met alle financiële gevolgen van dien. “wij vrouwen bouwen in Nederland bijvoorbeeld 40% minder pensioen op dan mannen. Bovendien trekt de overheid zich steeds meer terug. Denk aan het leenstelsel voor studenten en de lager geïndexeerde pensioenen.

Als je als jonge vrouw dus niet nadenkt over de financiële keuzes in je leven, ligt financiële afhankelijkheid van de overheid of je levenspartner op de loer. “Juist de nieuwe generatie vrouwen wil ik daarvan bewust maken, zodat ze de regie over hun eigen leven behouden. Vaak gaat dit goed, totdat er een serieuze relatie en kinderen in het vizier komen. Vanaf dat moment groeit de afhankelijkheid en gaan vrouwen meer leunen op hun partner. Daar wil ik ze voor behoeden, vandaar mijn boek.”

Maar er zijn de afgelopen twintig jaar wel meer boeken verschenen door bijvoorbeeld Annemarie van Gaal. Is er dan niets veranderd? “De verandering gaat veel te langzaam”, zegt Marianne vastberaden. “Heel veel landen hebben ons ingehaald. Ze voerden bijvoorbeeld quota in. Kijk naar Scandinavië. Zij hanteren het Dual carer, Dual Earner model waarbij zorg- en huis taken gelijk worden verdeeld en vrouwen en mannen evenveel werkuren maken. Dit heeft de gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen enorm bevorderd en de Scandinavische landen staan dan ook in de top 10 van meest gendergelijke landen.”

Doordat de overheid in Nederland zich terugtrekt is het volgens Marianne nog veel belangrijker geworden dat je jezelf als vrouw financieel kunt redden in het leven. Er studeren bovendien meer meisjes dan ooit af, de mogelijkheid wordt dus wel geboden, maar een deel ervan start hun loopbaan al met parttime werken.

“Wat de jonge vrouwen zich nog niet realiseren is dat de beslissing om parttime te gaan werken dan al enorme consequenties heeft voor hun vermogens- en pensioenopbouw in de toekomst. Je krijgt later hoe dan ook minder uitgekeerd.”

Marianne wil jonge vrouwen zich daarvan bewust maken. Ze adviseert vrouwen om alles vast te leggen als ze gaan samenwonen en ervoor te zorgen dat ze mede-eigenaar worden van het eerste huis dat ze samen met hun partner kopen om zo mee te kunnen liften met de overwaarde in de toekomst en het hypotheekbedrag dat is afgelost.

Moet die financiële opvoeding eigenlijk geen lesmateriaal op de middelbare school zijn?

Ja natuurlijk. Het zou enorm helpen als het een vak op school zou zijn en er al vroeg interesse wordt gekweekt voor het onderwerp. Volgens Marianne is de grootste vijand voor vrouwen dat ze minder affiniteit met financiën hebben. Niet wat de korte termijn betreft, want als het gaat om de dagelijkse boodschappen en het rood staan op de bankrekening zijn vrouwen juist heel alert en kundig. “Maar wat betreft lange termijn financiën, heerst er nog te weinig kennis en onzekerheid. Veel vrouwen vinden het een te rationeel onderwerp en hebben er nog weinig interesse in.”

Volgens Marianne kun je daar verandering in brengen door met meer emotie naar het onderwerp te leren kijken. “Want als je het hebt over verliefd worden, samenwonen, een gezin stichten, een sabbatical of eindeloos reizen als je met pensioen bent, ga je dromen. En vanuit dat dromen kun je ook nadenken over de financiële consequenties. Je haalt als het ware de toekomst naar het nu en daar begroot je op.”

Bovendien kun je zaken ook meer behapbaar en tastbaar maken. Een mooi huis kopen en daar lang willen blijven wonen betekent bijvoorbeeld dat je moet aflossen op je hypotheek. Als je later een pensioen hebt, zul je meestal een lager bedrag tot je beschikking hebben. “Je kunt schrikken van een bedrag van 250.000 euro maar als je dat bedrag in 40 jaar (= 40 x 12 maanden) aflost, wordt het een stuk overzichtelijker en meer behapbaar.”

Voor ZZP-ers en freelancers heeft ze ook een advies. “Vaak ben je ergens heel erg goed in en lever je enorme toegevoegde waarde op je expertise. Maar dat zegt niks over je financiële kennis.” Voor deze groep zou het heel goed kunnen zijn om een financieel adviseur of een bedrijf (die heb je tegenwoordig ook) dat jouw juridische werkgever wordt, in de hand te nemen. “Zij zorgen voor jouw facturatie, dat je je salaris binnen zes dagen krijgt uitgekeerd, je verzekeringen op orde hebt en als je zwanger bent bijvoorbeeld recht hebt op hetzelfde bevallingsverlof van het UWV als iemand in loondienst.”

Het zijn dit soort constructies waarin je je als freelancer moet verdiepen. “Zorg dat je bewust bekwaam bent in je financiën of in ieder geval bewust onbekwaam en weet dat je iemand kan inhuren om de boel goed op de rit te krijgen.” Of het nu gaat om belasting-, financieel of juridisch advies.

Financiële zelfredzaamheid gaat niet alleen over geld. Het gaat ook over mentaliteit, doorzettingsvermogen, jezelf blijven ontwikkelen en carrière maken. “Corona en thuiswerken hebben mijn dochters ook laten inzien hoe hard ik werk voor het leven dat we leiden.” Je kunt dan ook niet vroeg genoeg beginnen met de financiële opvoeding als het aan Marianne ligt. De digitale wereld heeft er ook voor gezorgd dat het financiële bewustzijn afneemt. Een aankoop is immers in een handomdraai gedaan.

“Mijn kinderen hebben nu al een eigen bankrekening met app en pinpas. Als ze boodschappen voor mij doen met hun pinpas sturen ze mij direct een Tikkie. Ze mogen zelf bepalen waar ze hun zakgeld aan uitgeven. Als ze 7 euro van de 10 euro per week hebben uitgegeven, raad ik ze wel aan om de 3 euro die over is te sparen. En bijvoorbeeld door ze te wijzen op het verkopen van kleren op Vinted worden ze eager om van de 10 euro 20 euro te maken.” En dat de financiële opvoeding haar vruchten afwerpt is wel duidelijk. “De ondernemersmentaliteit zit er nu al goed in want er gaan wekelijks doosjes met kleren naar Vinted. Zo mooi om te zien.”

Het boek ‘The female fix, jouw weg naar financiële vrijheid’ van Marianne Bruijn is vanaf nu te koop.