Grimmig coalitiedebat Zuid-Holland: loze beloftes en partijkartel

Het debat in de Provinciale Staten van Zuid-Holland over het nieuwe coalitieakkoord heeft een grimmig karakter gekregen. Vanuit de oppositie kwam al snel het verwijt dat met name de BBB, de winnaar van de verkiezingen, loze beloftes zou doen. De oppositiepartijen lieten stuk voor stuk in stevige bewoordingen ook hun ergernis blijken toen ze erachter kwamen dat de vijf partijen in de coalitie (BBB, VVD, GroenLinks, PvdA en CDA) hadden afgesproken tegen alle moties te gaan stemmen.

"Dit is vooringenomenheid die alle grenzen tart", zei Toine Beukering van JA21. "Grenzen van fatsoen worden hiermee overtreden." Ellen Verkoelen van 50PLUS sprak van "een gemiste kans en een valse start" van de coalitie. "Waar halen jullie de arrogantie vandaan om dit niet vooraf te melden?" Forum voor Democratie schreef tijdens het debat op Twitter over de BBB: "Deze partij is volledig opgeslokt in het vastgeroeste partijkartel. Wat een theater in de Statenzaal."

Jaap Smit, de commissaris van de Koning, was al het gekibbel op een bepaald moment zo zat dat hij ingreep. Smit wees de Statenleden met stemverheffing op hun verantwoordelijkheid voor "het vertrouwen en aanzien van de politiek".

De commissaris greep in na de bijdrage van PVV'er Ed Braam, die de PvdA omschreef als "de partij van de arrogantie" en ook een woord gebruikte dat Smit door de griffier gelijk liet schrappen uit de notulen. "Ik zit als voorzitter naar dit schouwspel te kijken en het gaat me aan het hart", zei Smit. Hij heeft een neutrale rol, maar had daarvoor ook al een paar keer van zich laten horen tijdens soms verhitte woordenwisselingen tussen Statenleden.

"We zijn hier als coalitie en oppositie bij elkaar om een nieuwe periode te starten. Iedereen krijgt hier de ruimte om te spreken. De coalitie kan z'n verhaal doen en het is aan de andere partijen om daar opmerkingen bij te plaatsen. Ik vind het echter dood- en doodzonde hoe het nu gaat. Ik spreek uit mijn hart, zoals u hoort, en doe een beroep op u. We zijn als collectief verantwoordelijk voor het aanzien van de democratie. Van Forum voor Democratie tot aan SP en alles wat daartussenin zit."

Smit schorste daarop de vergadering. In eerste instantie voor tien minuten, maar dat werd aanzienlijk langer. De commissaris riep de fractievoorzitters tijdens de onderbreking bij elkaar voor overleg. Later op de avond staat de benoeming van het nieuwe college van gedeputeerden op het programma.