Terwijl deze maand 58 mannen, waaronder één Nederlander, zijn opgepakt in een populaire homosauna in de hoofdstad Jakarta in Indonesië, doen de homosauna’s in Europa goede zaken. Zo ook de Gay Sauna Nieuwezijds, waar co-manager Ivo Mittelmeijer de scepter zwaait. “Het is opvallend dat we de laatste tijd meer jongens in onze sauna zien uit landen waar veel moeilijkheden zijn rondom gay emancipatie.”
In veel landen is homoseksualiteit nog een taboe of verboden. In Indonesië wordt het gezien als ‘een abnormale seksuele afwijking’. Nederland wordt gezien als een tolerant land als het om homoseksualiteit gaat. Omdat er in Nederland steeds meer asielzoekerscentra zijn, krijgen we echter wel te maken met gay integratie. “Vooral in Arabische landen wordt niet geaccepteerd dat een moslim gay is. Het is mooi om te zien dat sommige vluchtelingen, en met name ook Syrische jongens, in het weekend naar onze sauna komen. Hier worden ze niet lastiggevallen of bedreigd. Je ziet veel moslims die wel tolerant zijn naar Nederlandse gays, maar niet onderling. Het wordt gezien als een schande voor de hele familie.”
“Homosauna is steeds meer een ontmoetingsplek”
Gay Sauna Nieuwezijds heeft dit jaar een grote renovatie ondergaan en is inmiddels de enige gay sauna in Amsterdam. Er waren nog twee anderen: een kleine op het Damrak en een grote bij het Leidseplein, maar die hebben beide hun deuren gesloten. Je ziet nu dat iedereen hierheen komt, want het is heel druk, aldus Ivo. Volgens hem is de homosauna steeds meer een ontmoetingsplek geworden, waarbij jong en oud van elkaar leren. Het idee dat mensen hier alleen maar voor de seks komen, is volgens Ivo gedateerd. “De seks is secundair. De grap is dat mensen altijd heel verrast zijn over onze indeling. Eerst zie je de kluisjes en vervolgens een grote lounge en rokersruimte. We hebben veel ruimte voor recreatie en hebben zelfs een uitgebreide bar. Onze sauna is niet bedoeld om alleen even iets kwijt te raken en weer weg te gaan. Het is een mooie samenwerking van barpersoneel en gasten; iedereen wil het een leuke plek houden.”
Voor Amsterdamse begrippen is één homosauna weinig. Er komen alleen mannen en er is geen vrouwen gay-sauna. Ondanks dat seks secundair is, is seksuele gemeenschap wel de reden dat er geen vrouwensauna is. “Meer mannen dan vrouwen jagen, ook al zijn ze ‘bezet’. Veel mannen binnen de homoscene hebben een open relatie, zeker in Amsterdam. Seks is een vorm van communicatie, want met je lijf communiceer je ook. Wij mannen begrijpen elkaar. Als je beide de intentie hebt om klaar te komen, dan is dat prima. Je moet gewoon even iets kwijt, er hoeft dan verder ook niks uit voort te bloeien.”
“Homo’s zitten in hun eigen emancipatiegolf”
De eerste homosauna’s kwamen rond de jaren ‘70 en ’80, waarbij de focus op nisjes en veel donkere en afgezonderde ruimtes lag, waarbij veel mannen niet gezien wilden worden. “Er was meer schaduw en anno 2017 is er meer licht. Je mag genieten en het hoeft niet stiekem. Zo hebben we hier iemand rondlopen die niet uit de kast is; een hele vriendelijke en open man, die ervoor kiest om niet te zeggen dat hij homo is. Die gast is dolgelukkig hier en ik praat vaak met hem. Net als hij komen veel van onze gasten voor het sociale aspect en het contact.”
In de sauna zijn gratis condooms en glijmiddel verkrijgbaar. Veilige seks is belangrijk. Door de komst van de PrEPpil heeft Ivo het gevoel dat homo’s in hun eigen emancipatiegolf zitten. “Het is een pil die hiv-besmetting kan voorkomen. Een van mijn bazen is daar een groot voorvechter van. Het is een voorbehoedsmiddel tegen hiv. Wij willen er zelf voor kiezen om het risico op hiv te voorkomen. Het is te vergelijken met de pil voor vrouwen die in de jaren ’70 op de markt kwam.” Het medicijn wordt niet vergoed, maar is door de recente prijsverlaging van 550 euro naar 99,50 euro per maand wel een stuk betaalbaarder geworden. Nederland blijft daarmee achter op landen als België, Frankrijk, de Verenigde Staten en Canada, waar PrEP wel vergoed wordt en het aantal hiv-infecties snel daalt.