Sinds de Franse Revolutie (1789) is de hofnar in vergetelheid geraakt. De hofnar was vroeger onmisbaar in de maatschappij. Hij mocht als enige tegenspraak bieden tegen de heersende macht, de onverbloemde waarheid vertellen en ongevraagd advies geven. Deze tegenspraak hebben we weer nodig in het hedendaagse leven. Met name in de top van het bedrijfsleven, de politiek en het onderwijs. Dus CEO’s, bestuurders en managers: ga jij met ons het avontuur aan?
Samen met mijn collega-hofnar Juri Hoedemakers heb ik deze week geschiedenis geschreven. Sinds de Franse Revolutie zijn wij de eerste, echte, erkende hofnarren die officieel in functie zijn gesteld. Bas van der Veldt (CEO) en Arnold Mars (CFO) zijn met ons de uitdaging aangegaan bij AFAS Software. Als hofnar mogen wij hen een spiegel voorhouden, tegenspreken en de onverbloemde waarheid vertellen. Kortgezegd, om te voorkomen dat ze – in Bas zijn eigen woorden – een lul worden. Het uiteindelijke resultaat van de samenwerking is dat iedere medewerker een beet je hofnar wordt, zodat er een open en transparante cultuur heerst waarin iedereen alles kan zeggen wat er wordt gedacht en gevoeld. Ben je benieuwd naar wat we precies bij AFAS Software doen? Lees dan het volgende artikel en bekijk de video.
Trots zijn is niet makkelijk, maar wel belangrijk
De avonturen als hofnar zijn geweldig. De afgelopen periode was voor mij een belangrijke periode met een aantal mijlpalen. In juni heb ik mijn gymnasiumdiploma in ontvangst mogen nemen, in oktober is mijn TED-talk online gekomen én nu een kickstart van De Hofnar bij AFAS Software. Ik ben dankbaar voor dit mooie avontuur, maar ik vind het tegelijkertijd lastig om ervan te genieten. Eerder schreef ik een LinkedIn-bericht met als titel “Trots zijn is niet makkelijk, maar wel belangrijk”. Nog steeds vind ik het lastig om van iedere stap te genieten, stil te staan bij de mijlpalen en trots te zijn. Hoe mooi is het dan dat je ineens een collega-hofnar hebt, die jou ook een spiegel voorhoudt, je lessen leert en samen met jou het avontuur beleeft? Als hofnarren leren we van elkaar, geven we elkaar gevraagd en ongevraagd advies en zeggen we soms keihard waarop het staat. Dit maakt ons avontuur als hofnarren nóg waardevoller, nóg leerzamer en nóg bijzonderder.
Wij zetten ons in voor de ambitie om de hofnar weer opnieuw terug te laten keren in de gehele maatschappij. Dit doen we door de hofnar in een modern jasje te steken en in functie te laten treden binnen bedrijven, overheden en onderwijsinstellingen. “Ik geloof echt in de droom dat iedere organisatie, maar ook de politiek, tegenspraak omarmt”, (Bas van der Veldt, CEO AFAS). Het maakt de organisatie en de ontwikkeling van strategieën namelijk beter. Tegenspraak biedt een organisatie nieuwe inzichten, omdat blinde vlekken worden blootgelegd. Daarnaast worden standaarden, regeltjes en conventies doorbroken en wordt er vanuit een heel ander – vaak onbevangen – perspectief oplossingen en innovaties bedacht voor actuele vraagstukken.
Het is waardevol om je als CEO, CFO, bestuurder of ondernemer kwetsbaar op te stellen en het commitment aan te gaan met hofnarren. Dit vergt durfkracht, maar is van grote toegevoegde waarde voor de organisatie, de medewerkers en het persoonlijk leiderschap van de leidinggevenden zelf. “Er mag ook wel wat meer kwetsbaarheid aan de top zijn”, (Arnold Mars, CFO AFAS). Dit leidt ertoe dat er samen met de hofnarren meer verbinding kan worden gecreëerd met medewerkers en klanten en dat er een cultuur ontstaat waarin iedereen alles kan zeggen wat er wordt gedacht en gevoeld. De hofnarren staan midden tussen de medewerkers, geven iedereen een stem en versterken het vertrouwen binnen organisaties.
Jort Verhage is de hofnar van bedrijven, overheden en onderwijsinstellingen. Hij treedt op als spreker en dagvoorzitter, spreekt de onverbloemde waarheid en geeft gevraagd en ongevraagd advies.