De willekeur in de versterking van huizen die zijn beschadigd door de gaswinning in Groningen, leverde “pijnlijke spanningen in dorpen en wijken” op, zei oud-gedeputeerde Eelco Eikenaar in een emotioneel verhoor over het Groningse gasdossier. Dat sommige mensen werden geholpen, en anderen in soortgelijke situaties niet, zorgt ervoor dat “gemeenschappen uit elkaar vallen, en er geen enkele samenhang meer is”.
Mensen kwamen “echt recht tegenover elkaar te staan”, zei Eikenaar (SP) tegen de parlementaire enquêtecommissie die de aardgaswinnig in Groningen onderzocht. “Sommige mensen zijn dan blij dat er bij hun iets gaat gebeuren, of dat ze een nieuw huis krijgen. En de overbuurman, die precies hetzelfde huis heeft, krijgt dat niet.”
Mensen wier huis wel werd versterkt, kregen vaak een schuldgevoel. Dat was slecht voor de sociale samenhang, aldus Eikenaar. Hij was tussen 2015 en 2019 als lid van het dagelijkse provinciebestuur verantwoordelijk voor het gasdossier. Dat gevoel van gemeenschap “is bijna een even groot probleem als de onveiligheid zelf”.
Het gevoel van onderlinge concurrentie tussen Groningers kwam ook naar voren in het verhoor van Frouke Postma-Doornbos. Zij vertelde de commissie maandagochtend hoe de schade en de bureaucratische versterkingsoperatie haar leven beïnvloedde. Postma-Doornbos en haar man waren op een gegeven moment “alleen maar aan het overleven”. Ze kregen meer dan zestig mensen over de vloer om de schade te bekijken, en het proces had een enorme impact op de mentale gezondheid van haar kinderen, aldus de Groningse.
Eikenaar tekende in zijn verhoor op hoe vanuit de uitbater van het gasveld NAM en Den Haag de versterkingsoperatie volgens hem werd gefrustreerd. Er werd veel te weinig vanuit de burger gedacht. Eikenaar voerde naar eigen zeggen een “achterhoedegevecht”, waarbij de provincie slecht werd geïnformeerd, en Haagse bestuurders niet luisterden naar argumenten.
Dat de oud-gedeputeerde een strijd voerde die hij naar eigen zeggen niet kon winnen, emotioneert hem nog steeds. Tijdens het verhoor stonden de tranen hem meerdere keren in de ogen. Toen commissievoorzitter Tom van der Lee vroeg of het de provincie lukte de belangen van burgers genoeg te behartigen, moest Eikenaar opnieuw tranen wegslikken. “Dat vind ik echt een hele moeilijke vraag”, reageerde hij. “Sorry. Ik denk dat het antwoord nee is.”