Als de troonrede eenvoudiger zou zijn geformuleerd, dan zou de toespraak beter worden begrepen en positiever worden beoordeeld. Dat blijkt uit onderzoek van twee taalkundigen van de Universiteit Utrecht. Leo Lentz en Henk Pander publiceerden hun resultaten maandag, één dag voordat koning Willem-Alexander de troonrede op Prinsjesdag weer uitspreekt.
De twee onderzoekers maakten een eenvoudigere versie van de troonrede uit 2022. De inhoud bleef hetzelfde. In een online-experiment beluisterden honderd proefpersonen het origineel, en honderd anderen kregen de herschrijving te horen. De herschrijving werd door proefpersonen niet alleen beter begrepen, ze vonden deze ook minder afstandelijk en alsnog plechtig genoeg.
De herschrijving gebruikte eenvoudigere woorden en zinnen dan in de ‘echte’ troonrede. Een enkele keer werd er extra uitleg gegeven bij lastige termen, zoals ‘kringlooplandbouw’.
“Elke kans om de politiek dichter bij de burger te brengen moet je grijpen”, stelt onderzoeker Henk Pander Maat over de resultaten. “Deze kans ligt voor het oprapen. Op Prinsjesdag 2022 keken meer dan een miljoen mensen naar een politieke toespraak, mensen die je op andere momenten nauwelijks bereikt.”
Volgens de onderzoekers is het moeilijkheidsniveau van de troonredes al jaren gelijk. De troonrede van 2022 was ongeveer even moeilijk geschreven als die van de drie jaren daarvoor. Dat is gebleken uit een analyse met een softwaretool die de Universiteit Utrecht zelf ontwikkeld heeft om dit te meten.
De onderzoekers hebben ook vervolgonderzoek aangekondigd. “We vragen ons af in hoeverre eenvoudigere formuleringen kunnen stuiten op politieke gevoeligheden”, stellen zij. “Ten tweede gaan we bekijken of een eenvoudigere tekst ook makkelijker is om vloeiend voor te lezen. Dat zou zowel fijn zijn voor de koning als voor alle luisteraars.”