Gebiedsaanpak gaat door, maar besluiten zijn aan volgend kabinet

Het volgende kabinet moet de besluiten gaan nemen, maar in afwachting daarvan probeert het Rijk wel zoveel mogelijk tempo te houden in de aanpak van het landelijk gebied. De komende zes weken kan iedereen - van burgers tot aan provincies - reageren op het onlangs gepubliceerde ontwerp van het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG). Alle input wordt voorgelegd aan het nieuwe kabinet, dat het NPLG moet vaststellen en ook gaat over de financiering daarvan.

"De terinzagelegging van het ontwerp-NPLG helpt om de besluitvorming hierop voor te bereiden", zegt een woordvoerster van demissionair minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof). "Doordat we dit nu doen, wordt geen tijd verloren met de gebiedsgerichte aanpak."

In het programma landelijk gebied staan de nationale en regionale doelen voor natuur, water, klimaat en stikstof. Van der Wal presenteerde in de zomer van 2022 de eerste opzet hiervan. De provincies, die grotendeels verantwoordelijk worden voor de uitvoering, hebben dit afgelopen jaar vertaald naar een regionale aanpak per gebied. Ze moesten afgelopen zomer een conceptversie van hun zogeheten PPLG inleveren. Op basis van de feedback die ze hierop kregen van het Rijk en de Ecologische Autoriteit, moeten de provincies voor 1 oktober een verbeterde versie maken. Het Rijk houdt "vooralsnog" vast aan die deadline. De provincie Zuid-Holland heeft al laten weten dit onhaalbaar te vinden, ook omdat nog onduidelijk is hoe alle plannen gefinancierd worden.

Het is de bedoeling dat hiervoor een transitiefonds van 24,3 miljard euro komt. De Eerste Kamer heeft dit na de val van het kabinet controversieel verklaard, dus is het voorlopig onzeker of het fonds er komt. "Het is aan het nieuwe kabinet om te kijken hoeveel geld er de komende jaren beschikbaar is en op welke manier de financiering van de PPLG's tot stand gaat komen", aldus de woordvoerster van Van der Wal. De provincies zeggen gezamenlijk bijna 60 miljard euro nodig te hebben.

Provincies morren al maanden over de trage voortgang van het proces, mede veroorzaakt door het uitblijven van een landbouwakkoord en de val van het kabinet. Volgens het ministerie komt er binnenkort wel wat geld aan. Het kabinet doet later deze maand een voorstel aan de Tweede Kamer om financiële middelen vrij te maken voor maatregelen die "een forse bijdrage aan de natuur-, water- en klimaatdoelen" kunnen leveren.