Ambtenaren aan kabinet: asielnoodwet niet aanvaardbaar

DEN HAAG (ANP) - De voorgestelde route van het kabinet om via het staatsnoodrecht ingrepen in het asielbeleid te doen is "democratisch en rechtsstatelijk niet aanvaardbaar", zo luidt het advies van ambtenaren van het ministerie van Binnenlandse Zaken aan het kabinet. Op verschillende departementen klinkt het advies aan het kabinet om af te zien van de plannen.

"Buiten het parlement om werken kan alleen in zeer urgente noodsituaties, de motivering hiervoor ontbreekt", concluderen ambtenaren.

Het kabinet kan geen beroep doen op een crisistoestand om noodmaatregelen te nemen om het asielbeleid aan te scherpen, vinden de ambtenaren. Ze raadden dat hun minister af, blijkt uit adviezen die het kabinet op ernstig aandringen van de Tweede Kamer met de Kamer heeft gedeeld. De crisisbepaling kan "onder de huidige omstandigheden niet gebruikt worden", schrijven ze.

"Buiten het parlement om werken kan alleen in zeer urgente noodsituaties" adviseert de directie Constitutionele Zaken en Wetgeving van NSC-minister Judith Uitermark. "De motivering hiervoor ontbreekt" en "dan is inzet van staatsnoodrecht democratisch en rechtsstatelijk niet aanvaardbaar".

Ook ambtenaren van het ministerie van Justitie twijfelen hardop en wijzen er "met nadruk op dat het niet makkelijk zal zijn om tot een juridisch houdbare onderbouwing" te komen van de noodgreep. Dit "omdat het twijfelachtig is dat thans sprake is van buitengewone omstandigheden die noodzaken tot activering".

In een ander stuk adviseren ambtenaren spoedwetgeving in te zetten in plaats van de noodgreep die het kabinet nu voorstaat. In het stuk schrijven ambtenaren, onduidelijk van welk ministerie, dat voor de rechtvaardiging van noodwetgeving "onvoorspelbare, niet te beïnvloeden en externe factoren of gebeurtenissen" nodig zijn. "Ontwikkelingen die al jaren aan de gang zijn en waarbij zich dit jaar geen onverwachte grote nieuwe ontwikkelingen hebben voorgedaan, zijn over het algemeen geen argumenten voor de inzet van noodbevoegdheden maar eerder voor gewone beleidswijzigingen."

Er wordt ook gewezen op de uitspraken van zowel de Raad van State als de Tweede Kamer dat het staatsnoodrecht "niet gebruikt kan worden om structurele problemen in de reguliere asielopvang op te lossen".