Boek ‘Man o man’ onderzoekt waarom mannen vaker zelfmoord plegen dan vrouwen

De jongere broer van schrijver en eindredacteur Nathan Vos pleegde vlak na zijn veertigste zelfmoord. Alles leek ogenschijnlijk ‘goed’ met hem te gaan, maar van binnen leefde er wellicht van alles. Nathan schreef er het deze week verschenen boek ‘Man o man’ over. “Mijn boek raakt een zenuw bij mensen. Het is een onderwerp dat we uit het oog zijn verloren.”

Het onderwerp dat Nathan met zijn boek meer zichtbaarheid wil geven, is dat twee keer zoveel mannen als vrouwen zelfmoord plegen. Dit is echter geen nieuws, aldus Nathan. Hij wil graag weten waarom. De laatste jaren stijgt het aantal zelfmoorden gestaag. Onder twintigers en dertigers is suïcide met jaarlijks 408 incidenten doodsoorzaak nummer een, Deze leeftijdsgroep overlijdt hier vaker aan, dan aan kanker (378) en hart- en vaatziekten (146). Het risico op zelfmoord is het grootst bij gescheiden mannen en weduwnaars. Nathan interviewde voor zijn boek elf vrouwen, van wie de partner zelfmoord heeft gepleegd. “Iedereen voelt dat het met de westerse man eigenlijk helemaal niet zo goed gaat. Mannen hebben de neiging om naar de buitenwereld te zeggen dat het goed gaat, omdat ze niet graag hun zwakheden willen tonen. We geven het als man niet graag toe als we hebben gefaald.”

Bijna alle vrouwen die Nathan gesproken heeft voor zijn boek hadden gelukkige, normale mannen. En toch ging het mis. Dit kan zijn door een externe trigger, maar dat hoef niet. Kan de moderne man wel omgaan met het leven zoals het anno 2017 is?, vraagt Nathan zich af. “Een man is aangeleerd om te vechten en te winnen. De huidige maatschappij draait echter veel meer om hoe we ons constant tot elkaar verhouden en onderlinge relaties, en veel minder dan vroeger om vechten en winnen. Als je als man geen topsporter of kunstenaar bent, heb je een andere manier nodig om jezelf te uiten. Daarbij zijn veel mannen zonder duidelijk rolmodel man geworden. Dat is voor vrouwen anders. Zij maken duidelijke biologische en fysieke processen door, zoals ongesteldheid worden, het krijgen van borsten, in verwachting raken en in de overgang komen. Mannen hebben dit niet en gaan dit compenseren door te roken, te drinken, hard te rijden, tattoos te zetten of te vechten, om te laten zien dat ze een man zijn.” Nathan spreekt uit ervaring, want hij is zelf gokverslaafd geweest en was ooit een stevige roker.

Nathan heeft het idee dat mannen het veel meer zelf moeten uitzoeken. “Een man denkt dat hij voor alles moet vechten, ook voor een vrouw. Als hij zijn zwaktes toont en aangeeft dat er iets in zijn leven niet goed gaat, voelt hij zich minder man. Als een vrouw aangeeft dat het even wat minder gaat, wekt dit vaak sympathie op. Daarbij praten zij erover met anderen. Mannen zijn niet van het praten, praten, praten.” Nathans broer David zat niet lekker in zijn vel en de laatste maanden voor zijn zelfmoord, toen zijn familie het goed en wel doorhad, ging het opeens heel snel. “Ik heb vier broers en drie daarvan waren altijd een beetje aan het klooien in het leven. David niet. Hij heeft zijn strijd alleen zitten voeren. Ik vermoed dat er al heel lang iets geborreld heeft en dat er ook een genetisch stukje heeft meegespeeld.”

Elke man leeft met demonen, aldus Nathan, die zelf ook te kampen heeft met een demoontje die er nog steeds zit. “Het is een soort zelfvernietiger, waarbij je de drang hebt om iets slechts te willen doen. Ik heb de mazzel gehad dat ik op de goede trein bent gestapt en met alles van de ene op de andere dag ben gestopt. Dat is mijn manier. Maar ik zie het bij mannen om mij heen, die bijvoorbeeld veel gaan drinken.” Nathan ziet wel een verschuiving en dat zijn generatie al veel meer over gevoelens praat dan de generaties daarvoor. “Mannen vinden het lastig om over gevoelens te praten. Het moderne vaderschap, waarbij de rol van vader veel actiever is, maakt echter op een positieve manier veel los bij mannen. Wij hebben ook dat zorghormoon in ons, maar we moeten het wel toelaten.”

Nathans boek is inmiddels toe aan een tweede druk. “Ik krijg ontzettend veel reacties, ook van volslagen onbekenden. De meeste reacties komen van vrouwen, want het zijn voornamelijk vrouwen die mijn boek lezen. Die vinden mannen net iets interessanter dan dat wij zelf dat vinden. Ze vertellen me dat ze hun broer, vader of partner nu beter begrijpen. Bij mannen breekt het boek veel open, wat hen inspireert om op een nieuw spoor te gaan zitten.”

Nathan heeft zelf twee kinderen, waarvan een zoon van 13. “Ik denk dat ik mijn zoon goed opvoed, ook al wil hij zijn kwetsbaarheid niet tonen. Dat heeft hij dus ook weer overgenomen. Als ik zelf op de bank ga zitten brommen en mopperen en niet deel wat er is, ziet hij dat ook. Ik doe veel mannendingen met hem, zoals de natuur ingaan, waardoor je toch leert om op een mannelijke manier met jezelf om te gaan. Dan komt er vanzelf wel een gesprek of een emotie naar boven. Maar verder moet je niet te veel willen praten, want dat wil geen enkele puber. Mijn zoon vindt zelf wel uit wat voor man hij wil zijn of denkt te zijn.” Wat Nathan vooral zijn zoon en mannen wil meegeven is het volgende: je faalt niet, je doet wat je kunt en dat is goed genoeg.