CBS: coronaprikken leidden niet tot hoger risico dood te gaan

Mensen die gevaccineerd zijn tegen het coronavirus liepen na de prik geen verhoogd risico om te overlijden. Daar is geen aanwijzing voor gevonden, concludeert het Centraal Bureau voor de Statistiek na onderzoek.

Het CBS heeft onder meer gekeken naar verklaringen van doodsoorzaken van mensen. Het bureau kreeg vorig jaar ongeveer 166.000 verklaringen, en op 162 van die formulieren stond dat een coronavaccinatie mogelijk heeft bijgedragen aan het overlijden. De informatie op de meeste verklaringen was "te beperkt of niet specifiek genoeg" om iets over het effect van de prik te kunnen zeggen. Bij elf mensen zou de coronaprik uiteindelijk kunnen hebben bijgedragen aan het overlijden.

Het CBS heeft gekeken naar oversterfte in de afgelopen jaren. Als daar sprake van is, overlijden meer mensen dan vooraf kon worden verwacht. In 2020 en 2021 gebeurde dat vier keer: in maart en april 2020, in augustus 2020, tussen september 2020 en januari 2021 en tussen augustus en december 2021.

De tweede sterftegolf kwam door een hittegolf. Bij de eerste periode "was de oversterfte even groot als het aantal mensen dat het CBS registreerde met als doodsoorzaak Covid-19" en bij de derde golf stierven meer mensen aan corona dan er oversterfte was. In die beide periodes stierven dus relatief veel mensen aan een coronabesmetting.

De laatste golf van oversterfte was afgelopen najaar. Het aantal mensen dat toen 'extra' overleed, dus bovenop het verwachte niveau, was groter dan het aantal sterfgevallen aan corona. De piek in het aantal sterfgevallen moet dus door andere doodsoorzaken zijn gekomen. Verder onderzoek moet dat duidelijk maken, aldus het CBS.

In 2020 en 2021 zijn in Nederland in totaal ongeveer 340.000 mensen overleden. Dit zijn er ongeveer 30.000 mensen meer "dan verwacht als er geen Covid-19-epidemie was geweest".

Er is ook kritiek op de cijfers. Een onafhankelijke expertgroep van onder anderen hoogleraren die op verzoek van het ministerie van VWS is samengesteld, zegt dat er "een gebrek aan toegang tot (medische) data" is. De schattingen van het CBS zijn dan ook onvoldoende onderbouwd, menen de experts.

Volgens Ronald Meester, hoogleraar Waarschijnlijkheidsrekening aan de VU, is het CBS bijvoorbeeld "veel te stellig" over het aantal coronadoden. "De gebrekkige registratie, gebaseerd vaak op niet meer dan vermoedens en symptomen, laat zo'n conclusie helemaal niet toe. Daarnaast moet niet alleen worden gekeken naar primaire doodsoorzaken, maar ook naar secundaire en tertiaire doodsoorzaken."