Cijfers zelfdoding laten zorgelijke stijging bij jongeren zien

Het aantal zelfdodingen onder jongeren tot dertig jaar neemt toe. Sinds 2013 is het aantal jongeren die een einde aan hun leven maken gestegen met 16,8 procent. De stijging leidt tot grote zorgen, zegt Renske Gilissen, voorzitter van CANS en hoofdonderzoeker bij 113 Zelfmoordpreventie.

In 2023 stapten driehonderd mensen onder de dertig uit het leven - bijna zestig meer dan tien jaar geleden, signaleert de Commissie Actuele Nederlandse Suïcideregistratie (CANS). Een belangrijk deel van de overleden jongeren had te maken met prestatiedruk op school of had het gevoel het niet goed genoeg te doen.

Onder mensen van middelbare leeftijd is juist een daling te zien van het aantal zelfdodingen, komt uit de cijfers van CANS naar voren. Die daling noemt Gilissen positief. Wel benadrukt ze dat in de leeftijdsgroep van mensen tussen de 40 en 69 jaar relatief nog steeds de meeste zelfdodingen plaatsvinden. Zo stapten in 2023 meer dan 950 mensen in deze leeftijdsgroep uit het leven. Sinds 2013 is dat een afname van 14,4 procent.

Een concrete reden voor zelfdoding is vaak lastig aan te wijzen, omdat het vaak een combinatie van factoren is. De drie meest genoemde zijn psychische problemen, sociale relaties en ervaren problemen in de zorg. "De impact van sommige factoren kwam soms sterker naar voren in een specifieke groep", legt 113 verder uit. Zo zagen de onderzoekers dat pesten een belangrijke factor was bij jonge vrouwen, en verslavingsproblematiek bij jonge mannen en mannen van middelbare leeftijd.

Gilissen wijst erop dat iedereen kan helpen om het suïcidecijfer te laten dalen. "Als iedereen zijn steentje bijdraagt kan het cijfer omlaag." Als voorbeeld noemt 113 dat het belangrijk is een gesprek te beginnen over het onderwerp. "De schaamte rondom suïcidale gedachten is vaak groot, een gesprek waarin deze gedachten concreet benoemd worden, geeft verlichting en kan het begin zijn van verbetering."

Overigens blijft bij alle leeftijdsgroepen samen het aantal zelfdodingen ongeveer gelijk over de afgelopen tien jaar.