Corona lijkt een blijvertje: waarom?

Het aantal coronagevallen lijkt dankzij de lockdown wat af te nemen, zo blijkt uit de meest recente cijfers. De situatie is echter nog altijd zorgelijk. Onduidelijk is nog wat de nieuwe, zeer besmettelijke omikronvariant voor invloed zal hebben. Daarvoor is onderzoek nodig en dat kost tijd. Voorlopig zitten we dus nog even vast in de situatie zoals die is. En dat betekent: aan de maatregelen houden, testen, niet meer mensen opzoeken dan nodig is en een booster erin. Hoe zit dat nu precies?

Tussen 20 en 21 december zijn er voor het eerst sinds 3 november minder dan 10.000 nieuwe coronagevallen

gemeld aan het RIVM. Maar ondanks dit goede nieuws zijn we er nog niet. Het is nog niet duidelijk of de nieuwe omikronvariant gemiddeld milder verloopt – daarvoor zijn meer cijfers nodig – maar wel is al duidelijk dat deze variant veel besmettelijker is. Dat betekent uiteraard dat zelfs als omikron minder ziek maakt, het ziekenhuis nog steeds overspoeld wordt. Als gemiddeld één procent van de besmettingen in het ziekenhuis terecht komt in plaats van vijf, maar het aantal besmettingen ligt vijf keer zo hoog, schiet het natuurlijk nog steeds niet erg op.

Er wordt dan ook nog steeds veel getest. Ruim 380.000 mensen lieten zich tussen 14 en 21 december officieel testen. Het werkelijke aantal mensen dat reden had om te testen ligt nog een stuk hoger. Zelftests worden niet geregistreerd, maar wel veel verkocht. Online zijn er inmiddels een aantal aanbieders van zelftesten die goedgekeurd zijn door de GGD, maar de uitslagen daarvan worden natuurlijk niet geregistreerd. Online zelftesten kopen wordt geadviseerd zodat je kan testen in het geval van milde klachten. Ook is het prettig om even jezelf te testen voordat je met iemand afspreekt.

Is de zelftest negatief? Dan zijn de maatregelen nog steeds nodig. Een zelftest geeft een indicatie, maar geeft ook weleens een negatieve uitslag terwijl je wel besmet bent. Het risico op een verkeerde uitslag wordt groter naarmate je minder klachten hebt, zo bleek kortgeleden nog uit onderzoek van UMC Utrecht

. Vaak duurt het even voordat je symptomen ontwikkelt en bovendien krijgt niet iedereen die symptomen.

In tegenstelling tot wat iedereen het liefst zou willen, ben je na een vaccinatie niet honderd procent beschermd tegen corona. Dat werkt helaas nooit zo in de wereld. Sommige mensen worden zo ziek van corona omdat hun immuunsysteem te hard aan het werk gaat. De eigen cellen ruimen de besmetting zo agressief op, dat het eigen lijf ook schade oploopt of uitgeput raakt.

Het vaccin is een minivariant van het virus die maar zeer zelden klachten geeft, maar je lichaam wel de kans geeft het virus te leren kennen. Als je het dan in het echt tegenkomt, weet het lichaam beter wat het moet doen. Het virus wordt dan vaak al meteen bij de deur herkend en tegengehouden (ofwel: je hebt minder kans besmet te raken). Als dat niet gebeurt, word je minder ziek – want geen kanonnen die ook de rest van je lijf om zeep helpen. Je bent bovendien minder besmettelijk, want minder ziek betekent ook minder gesnotter. En dus minder virusdeeltjes in de lucht.

Een klein deel van de mensen heeft een immuunsysteem dat minder makkelijk leert. Zij worden dus ook na een vaccinatie nog steeds ernstig ziek van een besmetting. Als verder iedereen gevaccineerd is, is dat een tijdelijk probleem. Dan heeft het Covid-virus geen kans zich verder te verspreiden en sterft het vanzelf uit.

Maar als het elke keer een nieuw slachtoffer kan vinden is dat wel een probleem. Dan komt het virus zoveel immuunsystemen tegen dat het ook de kans krijgt daarvan te leren. Dan past het zich aan, net als wij, zodat het niet uitsterft. En dan krijgen we dus varianten zoals de omikronvariant – een soort Covid met plaksnor op, die wij minder goed herkennen. Vandaar de booster. Hoe beter je iemand kent, hoe minder kans je immers loopt dat je in de vermomming trapt.

En zo zijn we gekomen waar we nu zijn. Weer een booster. Misschien nog wel meer. Heel veel testen. En hopen dat de zomer er snel weer is. Meer smaken zijn er niet, zolang niet de hele wereld gevaccineerd is.