Crisissfeer in kabinet om migratie: VVD voert druk op

Premier en VVD-leider Mark Rutte zou woensdagavond de druk op het asieloverleg flink hebben opgevoerd, zeggen ingewijden rond de coalitie. Rutte zou over het maatregelenpakket willen stemmen in de ministerraad, mochten de vier coalitiepartijen er donderdagavond niet alsnog uitkomen. Vanuit het CDA wordt dit een "rare stijlfiguur" genoemd en andere bronnen zeggen dat de premier hiermee de zaak op de spits drijft. Dat er sprake is van een crisissfeer, wordt door alle bronnen bevestigd.

"Als dit een onderhandelingstactiek is, is het een behoorlijke lompe", zegt een bron. De grootste regeringspartij lijkt bereid tot het gaatje te gaan om strengere asielmaatregelen voor elkaar te krijgen. Andere partijen vinden deze opstelling "onverantwoord". Zo'n stemming komt bijna nooit voor, omdat ervan uit wordt gegaan dat de regeringspartijen tot een compromis kunnen komen waar ze allemaal mee kunnen leven.

De VVD bepleit een harde lijn waar het aankomt op nareizen, wat op verzet stuit bij D66 en de ChristenUnie. Die partijen zouden alleen bereid zijn om "excessen" in te perken op dit gebied. Zij kunnen ermee akkoord gaan dat alleen leden van het kerngezin mogen nareizen. Over het algemeen klinkt dat de opgave om eruit te komen niet onmogelijk is, zolang bij iedereen maar de goede wil blijft. Er wordt dan ook getwijfeld aan de motieven van de VVD om zulk hard spel te spelen. Partijen wijzen erop dat de asielinstroom dit jaar lager lijkt uit te vallen dan de 70.000 waar eerder rekening mee was gehouden. Vooral D66 en ChristenUnie enerzijds en de VVD anderzijds staan tegenover elkaar. Voor het CDA is het vooral belangrijk dát er een deal komt, zodat het kabinet niet valt en zodat de regeringspartijen laten zien er samen uit te kunnen komen.

Overigens is niet alleen de opstelling van de VVD tegen het zere been. Ook de volgens sommigen onvermurwbare houding van D66 en ChristenUnie leidt tot gefronste wenkbrauwen.

Hoewel de sfeer om te snijden is, is nog altijd onduidelijk wat de uitkomst is. Het is niet gezegd dat het kabinet valt als er vrijdag geen pakket ligt, zeggen ingewijden. "Zolang we praten zit er in ieder geval beweging in", zegt een ingewijde. Staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel en Migratie) zei donderdag nogmaals dat hij ervan uitgaat dat vrijdag in de ministerraad een besluit wordt genomen.